Overnachten en kamperen
Langs wandelroutes vind je genoeg slaapgelegenheid. In veel plaatsen zijn er hotelletjes, pensions of ‘zimmer frei’ (bij mensen thuis). Soms kan je ook nog terecht in jeugdherbergen. Afhankelijk van het seizoen is het aan te raden om op vooraf te boeken. Vaak vind je een lijst van mogelijkheden via de site van de wandelroute maar ook op websites van dorpen, natuurparken, …
Bivakkeren is officieel niet toegestaan maar wel mogelijk. Her en der vind je schuil- en BBQ-hutten waar je je slaapzakje zou kunnen spreiden. Soms wordt het oogluikend toegelaten. Hou het discreet en maak geen vuur als er geen vuurplaats voorzien is. Vermijd zoveel mogelijk natuurparken en -reservaten want daar zijn ze wat strenger. Wijk eventueel uit naar een camping of vraag toestemming om je tentje neer te zetten. Het equivalent van "WelcomeToMyGarden" in Duitsland is 1NiteTent. In een aantal wandelgebieden zijn er ingerichte officiële bivakzones. Vaak moet je vooraf reserveren en een kleine vergoeding betalen.
Openbaar vervoer
Langeafstandverplaatsingen
Voor de langeafstandsverplaatsingen per trein kan men beroep doen op zowel de treinen van de Deutsche Bahn als van de privé-operator Flixtrain. Bij Flixtrain is de tariefstructuur vrij eenvoudig en kan men bv. Van Aaken naar Düsseldorf reizen vanaf 4,99 euro of van bv. Keulen naar Hamburg of Berlijn voor 9,99 euro, telkens voor een enkele reis. Tickets zijn enkel te koop via de website van Flixtrain en zijn alleen te gebruiken op de treinen van Flixtrain.
Bij Deutsche Bahn is de tariefstructuur ingewikkelder en kan men bv. kiezen tussen Flexpreis; Flexpreis Plus, Sparpreis en Super Sparpreis. Deze tickets zijn ook bij de NMBS te koop en te gebruiken bij vertrek in ons land. Het is daarbij aangewezen om voor deze tickets nadere informatie in te winnen bij de NMBS. Anderzijds laten sommige formules toe om met het langeafstandsticket op je bestemming ook gebruik te maken van het streekvervoer (zowel bussen als treinen).
Prijsberekingen kunnen zowel op de websites van Deutsche Bahn als van Flixtrain.
Voor de langeafstandsverplaatsingen kan men ook gebruik maken van de langeafstandsbus en daarbij is de belangrijkste speler Flixbus (moederbedrijf van Flixtrain). Voor nadere informatie raadpleegt men best hun website.
Verplaatsingen op de bestemming
Het zogenaamde “Nahverkehr”, wat bij ons al eens streekverkeer wordt genoemd, is in Duitsland al sinds 25 jaar geliberaliseerd en geregionaliseerd. Concreet betekent dit dat de elk van de bondsstaten instaat voor zijn eigen lokaal- en streekverkeer, wat ze dan voor de praktische uitwerking uitbesteden aan de vervoersverbonden (‘Verkehrsverbunde’). Die bepalen het aanbod, de dienstregelingen èn de tarieven waarbij de tickets geldig zijn op alle vormen van streek- en lokaal vervoer: trein, bus en desgevallend ook tram.
De uitvoering van het gewenste aanbod wordt uitbesteed aan ofwel de Deutsche Bahn ofwel aan particuliere bus- of spoorwegmaatschappijen. Bij elke wandeling wordt weergegeven hoe begin- en eindpunt, en soms ook enkele tussenpunten, met het openbaar vervoer kunnen worden bereikt.
Totaalbeeld per regio
De website Fahrziel Natur geeft per wandelgebied een mooi overzicht van de meest geschikte formule voor aanreis met de trein (vanuit Köln wordt standaard vermeld ; tel er zelf nog het ritje met de ICE naar Köln bij) en voor het lokaal vervoer. In veel regio's kan wie een overnachting boekt (in hotel, huisje, hostel, camping, ... maakt doorgaans niet uit) ook gratis terecht op het openbaar vervoer. Ook dit wordt in het overzicht telkens vermeld.
Beste periode
In Duitsland kan je het hele jaar door op stap, met uitzondering van de Alpen waar je sterk rekening moet houden met de seizoenen. In sommige regio’s kan je wel sneeuw verwachten tijdens de wintermaanden en kunnen sneeuwschoenen nodig zijn vb. In het Zwarte Woud, het Sauerland en de Harz.
Bewegwijzering en paden
In Duitsland neemt men het langeafstandswandelen zeer ernstig. Het tijdschrift Wandermagazin bekroont elk jaar een bewegwijzerd wandelpad als 'Mooiste Duitse wandelpad' en waarvoor ook een hele website is opgezet (“Deutschlands Schönste Wanderwege”). Daarbij is er zowel een categorie dagwandelingen (Tagestouren) als een categorie langeafstandswandelingen (Weitwanderwege). Ook bij de Top Trails of Germany vindt men in het Nederlands heel wat gedtailleerde info over enkele van die langeafstandspaden terug.
Daarenboven wordt de bewegwijzering van deze langeafstandspaden zeer goed onderhouden terwijl er voor al deze langeafstandspaden ook een aparte website is waar men zo goed als alle praktische info in terugvindt: logies- en bevoorradingsmogelijkheden, bereikbaarheid met het openbaar vervoer, afstanden, etappes,...
In tegenstelling met bv. De Grote Routepaden in eigen land en de Grandes Randonnées in Frankrijk worden deze langeafstandspaden echter niet beheerd worden door een enkele organisatie. Elk pad wordt afzonderlijk beheerd maar daarbij wordt er wel gestreefd naar het bekomen, èn behouden, van een keurmerk, zoals deze uitgereikt door Duitse Wandelvereniging (Deutschen Wanderverband) of door het Duitse Wandelinstituut (Deutsche Wanderinstitut). Het keurmerk krijgt men namelijk niet levenslang en moet regelmatig herbevestigd worden. Aan het bekomen van een keurmerk gaat dan steeds ook een stevige certificeringsprocedure vooraf terwijl de paden ook regelmatig worden gecontroleerd en men bij een onvoldoende onderhoud en quotering zijn keurmerk kan verliezen.
Deze langeafstandswandelpaden zijn doorgaans ook in de twee richtingen bewegwijzerd. Elke streek en elk langeafstandspad heeft er zijn eigen bewegwijzering. Enkele voorbeelden:
Deze bewegwijzering wordt doorgaans gecombineerd met de bewegwijzering van de lokale paden. Ook hier heeft elke streek een beetje zijn eigen stijl. Sterk vereenvoudigd zijn er twee systemen :
- markering van de paden met een bepaald symbool (bv. blauw vierkant of groene bol cfr. sommige delen van de Ardennen, of ook padsymbolen zoals voor een meerdaagse tocht). Een bepaald symbool combinatie komt dan overeen met een bepaald lus of met een bepaalde afsteker, verbindingsroute, toegangsroute enz.
- markering van de paden volgens de moeilijkheidsgraad. Zie fiche met moeilijkheidsgraden.
Zeker in streken met veel bos is het handig dat minstens een deel van de markering ook op de kaart herhaald wordt. Ook dit is weer afhankelijk van streek tot streek.
Links Eifel : doorgaande route in geel + Eifelsteigsymbool, lokale routes met nummers en symbolen allerhande. Rechts Zwarte Woud : alleen de langere routes (Albsteig blauwe ruit en een lokale lus gele ruit) worden op de kaart hernomen.
Kaarten en topogidsen
Ook wandelkaarten worden best lokaal aangeschaft. Er zijn weliswaar de topografische kaarten van het Duitse Geografische Instituut (Bundesamt für Kartographie und Geodäsie (BKG)), maar in tegenstelling met bv. ons land en Frankrijk legt dit instituut zich niet bepaald toe op wandelkaarten. In een groot deel van het Duitse taalgebied vind je wandelkaarten van Kompass en Freytag & Berndt ; deze zijn in de praktijk veel minder nauwkeurig dan de wandelkaarten in België, Frankrijk, UK of Zwitserland bv.
Plaatselijke initiatieven, zoals bv. de Eifelverein (Eifel), Schwarzwaldverein (Zwarte Woud) of DAV (Alpen), hebben daarbij veelal een interessanter kaartenassortiment. Aanbod van kaarten voor een specifieke regio kan je terugvinden bij de betreffende regio-pagina of bij de gespecialiseerde winkel.
De voornaamste uitgevers van topogidsen zijn Rother en Kompass.
Ook de online kaarten zijn in Duitsland minder gedetailleerd dan wat beschikbaar is in landen waar de nationale topografische dienst zijn info beschikbaar stelt.
Bevoorrading en water
In Duitsland kan je lekker en goedkoop eten. Op de menukaart staat steevast een lijst met schnitzels maar doorgaans er is voldoende keuze uit andere lekkere gerechten.
De bevoorradingsmogelijkheden hangen sterk af van streek tot streek. Vooral in de grotere dorpen vind je een bakkerij, slager en/of kleine supermarkt. Tot 1997 was het vooral op zaterdag goed opletten om een winkel te vinden die open was op zaterdagnamiddag. Tot dan kende men namelijk het begrip “Langer Samstag” waarbij winkels op de eerste zaterdag van de maand ook op zaterdagnamiddag open waren. Maar sindsdien zijn de openingstijden van winkels en supermarkten behoorlijk uitgebreid zodat heel wat handelszaken zowel tijdens de week als op zaterdag open zijn tot 19.00 uur of zelfs tot 20.00 uur.
