Zwarte Woud

Situering

Het Zwarte Woud is het grootste middelgebergte in Duitsland en geologisch verwant aan de Vogezen, die aan de Franse kant van de Rijn liggen. De hoogste top van het Zwarte Woud is de Feldberg met een hoogte van 1493 meter boven de zeespiegel. Het Zwarte Woud is tevens het grootste bosgebied van Duitsland en bestaat hoofdzakelijk uit dennen- en sparrenbomen. Binnen Duitsland is het ook een belangrijke toeristische trekpleister. De in het gebied aanwezige meren, zoals de Titisee, de Glaswaldsee en de Mummelsee zullen daar niet vreemd aan zijn.

Twee grote natuurparken beslaan bijna de gehele oppervlakte van het Zwarte Woud. Zo is er het natuurpark “Mitte/Nord”, dat loopt van het midden naar het noorden van het Zwarte Woud. Het ‘Naturpark Südschwarzwald’ ligt in het zuiden en grenst aan Zwitserland. Het “Mitte/Nord”- park is met een oppervlakte van 4200 km² het grootste natuurpark van Duitsland. De twee parken komen bij Triberg bij elkaar. Het zuidelijke natuurpark, met een oppervlakte van 3950 km², begint in Triberg en eindigt bij de Boven Rijn op de grens met Zwitserland.

Bewegwijzering in het Zwarte Woud (foto: Joery Truyen).

Westweg

Westweg Zwarte Woud(1).jpg

Foto: https://www.schwarzwald.com

De Westweg heeft een zeer lange traditie want dit pad dateert reeds van 1900. Dit pad is een initiatief van de Schwarzwaldverein. Het doel was een doorlopende route die zoveel mogelijk de hoogste kam van het Zwarte Woud volgt. Het is het bekendste langeafstandspad van het Zwarte Woud. Het pad heeft ook nog twee broertjes: de Mittelweg en Ostweg, die hierna aan bod komen. Alle drie de paden vertrekken in Pforzheim en lopen van Noord naar Zuid, maar hebben een verschillende bestemming. De Westweg is het langste van de drie langeafstandspaden in het Zwarte Woud. In 2007 werden enkele aanpassingen doorgevoerd met het oog op het behalen van het kwaliteitslabel van "Wanderbares Deutschland".

In Titisee splitst het pad uit in twee variantes die samenkomen op de eindbestemming in het Zwitserse Basel. Voorbij de splitsing in Titisee komt deze westelijke variante voorbij de 1493 meter hoge Feldberg, de hoogste berg van alle Duitse middengebergtes en ook de wat minder toeristische toppen van Belchen en Blauen.
De Westelijke variante van deze Westweg is 291km lang met in totaal 7900 m+ en telt 12 etappes.

De oostelijke variante is 287 km lang met in totaal 7300 m+ en telt 13 etappes. Voorbij de splitsing in Titisee komt het pad voorbij de 1415 meter hoge Herzogenhorn. In deze variant zijn de etappes dus gemiddeld iets korter.

De website van het wandelpad zelf is in het Duits maar een degelijke Nederlandstalige versie is te vinden op de website van ‘Top Trails of Germany’. Een overzicht van de overnachtingsmogelijkheden vindt men op deze webpagina en in deze folder. Een overzicht van alle schuilhutjes en waterbronnen op de Westweg vind je hier. Zowel startpunt Pforzheim als einddoel Basel liggen op een spoorwegkruispunt en zijn vlot te bereiken per trein. Voor dienstregelingen (en prijzen) raadpleegt men best de reisplanner van de Deutsche Bahn.

Mittelweg

Mittelweg Zwarte Woud(1).jpg

Foto: https://www.schwarzwald.com

De Mittelweg vertrekt eveneens in Pforzheim en loopt quasi parallel met de Ostweg, maar dan enigszins westelijker. Bestemming is het tegen de Zwitserse grens gelegen Waldshut-Tiengen.

Lengte : 223.6 km
Hoogtemeter : 5000 m+
Etappes : 9 etappes tussen 15 en 32 km, waarbij drie etappes van 29 km en één etappe van 32 km.

Ook hier ligt de gemiddelde afstand van de etappes vrij hoog. Met hoogste punten die liggen tussen de 800 en 1000 meter zit men hier ook hoger dan de Ostweg. Beide langeafstandspaden kunnen trouwens naadloos aan elkaar worden gekoppeld.

https://www.touren-schwarzwald.info

Wat betreft de bereikbaarheid met het openbaar vervoer liggen is de startplaats Pforzheim dezelfde als deze van de Ostweg. De Mittelweg eindigt vlakbij het station van Waldshut, dat eveneens vlot bereikbaar is. Dienstregelingen zijn te vinden op de routeplanner van de Deutsche Bahn. Ook hier geen link naar overnachtingsmogelijkheden langs de route.

Ostweg

Ostweg Zwarte Woud(1).jpg

Foto: Roland Zumbühl (Picswiss) via Wikipedia

De Ostweg is 243,4 km lang met in totaal 5000 m+ en leidt over 10 etappes tussen de 15 en 34 km van Pforzheim door het Wurmtal op de oostelijke helling van het Zwarte Woud, naar het Zwitserse Schaffhausen. Het pad passeert aan de grens rode zandsteen met de kalksteen en over het dak van de zuidwestelijke Donau-dal en verder door het Wutachtal om dan te eindigen aan de boorden van de Hochrhein. De 10de etappe, tussen Stühlingen en Schaffhausen, loopt trouwens volledig over Zwitsers grondgebied.

Met twee etappes van 28 km en verder ook nog twee etappes van 34 km ligt de gemiddelde afstand per etappe op 24,3 km, wat de etappes toch wel vrij lang maakt. Gemiddeld moet er minder geklommen en gedaald worden dan op de Westweg, wat deze lange etappes toch iets beter verteerbaar maakt.

https://www.touren-schwarzwald.info

De website zelf biedt weinig informatie maar geeft wel een aantal links die leiden naar meer informatie. Zo kan een pdf-brochure worden gedownload, evenals de GPS-tracks (GPX en KML).

Wat betreft de bereikbaarheid met het openbaar vervoer liggen zowel begin- als eindpunt (Pforzheim en Schaffhausen) op een knooppunt van spoorwegen. Dienstregelingen zijn te vinden op de routeplanner van de Deutsche Bahn. De website beschikt niet over wel een specifieke link naar overnachtingsmogelijkheden, zodat een en ander wel wat puzzelen wordt.

Renchtalsteig

Foto: Renchtalsteig.de

De Renchtalsteig heeft een bescheiden lengte van net geen 100 km en telt 5 etappes. De eerste etappe start in Bottenau en de vijfde etappe komt aan in de Bürgruïne Schauenburg in Oberkirch, waardoor dit langeafstandspunt een bijna volledig gesloten lus vormt.

Start en aankomst zijn dan ook te bereiken vanuit het spoorwegstation Oberkirch. De startplaats in Bottenau ligt daar op 3 km vandaan. Het eindpunt aan de Bürgruïne Schauwenburg op 2,2 km van het spoorwegstation. Info over de dienstregelingen van de trein vindt men op de reisplanner van de Deutsche Bahn.

Het langeafstandswandelpad loopt door het regionale natuurpark Schwarzwald en is een aaneenschakeling van glooiende wijnbergen, rotswanden, watervalletjes en talrijke uitzichtspunten boven de 800 meter boven de zeespiegel. Met een minimumafstand van 16,5 km en een maximumafstand van 23,5 km zijn de afstanden vrij kort.

Schluchtensteig

De Schluchtensteig ligt in het zuiden van het Zwarte Woud. Het eerste deel volgt de diep ingesneden rotskloof Wuttachschlucht. Het tweede deel heeft als leidraad de grootste gletschermeren van het Zwarte Woud : Titisee en Schluchsee. Het geheel is 5 à 6 etappes voor 120 km en 3200 m+.

Schwarzwald02-karte Scluchtensteig_0.jpg

Tip : wie slechts één week heeft kan het meest spectaculaire stuk van de Schluchtensteig en van de Westweg aan elkaar rijgen. De eerste drie dagen volgen dan de Wuttachschlucht tot bij Titissee, vanaf dag 4 gaat het richting Feldberch, Belchen en Blauen over de Westweg.

De paden in de Wuttachschlucht zijn een goed onderhouden bergpaden, met af en toe een kabeltje of een laddertje. Dit in tegenstelling tot het Zwarte Woud als geheel waar er vooral op bospaden en brede bosdreven gewandeld wordt.

Nuttige bronnen

Andere routes in het Zwarte Woud

In het Zwarte Woud zijn het nog heel wat andere paden zoals bv. 99 km lange en over 6 etappes verspreide Breisgauer Weinweg, de 3 etappen en 115 km lange Kandelhöhenweg, de 91 km lange Große Hansjakobweg (5 etappes), de Querweg met 180 km en 7 etappes enz. Een overzicht van alle langeafstandspaden in het Zwarte Woud is te vinden via deze link.

Overnachting en openbaar vervoer

De officiële websites van de langeafstandsroutes van Schwarzwaldverrein geven een zeer complete informatie over de tocht en aansluitingen op openbaar vervoer, maar het is wat zoeken naar overnachtingsmogelijkheden. De toeristische diensten promoten die wel - zie www.mein-schwarzwald.de en www.schwarzwald-tourismus.info maar slagen er niet in op dit op een kaartje voor te stellen.
Er is een ruim en gevarieerd aanbod, vaak niet duur. Het gaat om kleine hotelletjes, authentieke berghutten, jeugdherbergen, hotelletjes met een slaapzolder, ...

Wie overnacht, kan de dag erna gratis rijden met bus en trein. Deze KONUS Gastekarte wordt bij aankomst afgeleverd door de plaatselijke logiesverstrekkers. Veel trekkers verblijven dan ook enkele dagen op dezelfde plek en doen bij begin en einde van de dagetappe een korte verplaatsing per bus.

Wildkamperen is niet toegelaten in het Zwarte Woud, behalve op een aantal specifiek hiervoor ingerichte bivakzones waarvoor men vooraf moet reserveren. Zie trekking-camps of trekking-Schwarzwald. Daarnaast zijn er - vooral in de vallei - een aantal klassieke campings.

Kaarten en topogidsen

Wandelkaarten van het Zwarte Woud zijn te bekomen via de website van de Schwarzwaldverein.

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be