De Vogezen zijn ideaal wanneer de Alpen te ver zijn : een midweek in de herfst of lente, een hike met kinderen met trekkerstentje of in één van de vele bivakhutten, een tocht door de sneeuw tijdens een plotse winterprik. Er is een uitgebreid en uitstekend onderhouden padennetwerk met veel variatie : bos en wijngaarden in de valleien, water en meertjes, rotsachtige bergflanken, gras en heide op de bergkammen.

Situering

De Vogezen zijn het noordelijkste middelgebergte van Frankrijk en dus het snelst te bereiken vanuit Nederland en België.

De GR5 loopt van noord naar zuid door de Vogezen over de centrale kam. Er zijn echter tal van andere wandelroutes, die ook duidelijk op de kaart staan aangeduid.

Er is een opvallend verschil tussen beide kanten van die hoofdkam. Ten westen dalen de Vogezen in een reeks beboste valleien en heuvels relatief rustig af naar de vallei van de Moselle. Ten oosten ligt de vlakte van de Rijnvallei ; aan die kant is het reliëf veel meer bergachtig, met rotswanden, fraaie meertjes en diep ingesneden valleien die uitgesleten werden door ijstijdgletschers en met eindeloze wijngaarden aan de voet van de Vogezen. Hoe meer naar het zuiden, hoe meer uitgesproken dat bergachtig karakter.

Je stoot bij het wandelen voortdurend op sporen van de turbulente geschiedenis. De grens tussen Frankrijk en Duitsland wisselde voortdurend tussen de Rijn (zoals nu) en ergens dwars door de Vogezen. Middeleeuwse burchten, plaatsnamen  in twee talen (bv. "Ballon" en "Kopf" voor de toppen op de hoofdkam), de lidtekens van wereldoorlog 1 op de topppen, ...

De lente en de herfst zijn het beste seizoen. De zomer is ook heel mooi maar is veel drukker.
De regio leent zich ook voor beginnende wintertrekkers, al zijn avontuurlijkere wandelpaden zoals de Sentier des Roches dan te vermijden. De GR5 is wel te volgen. Het hangt van jaar tot jaar af hoeveel sneeuw er ligt. In januari en februari heb je het meeste kans op sneeuw ; het beste is om flexibel in te spelen op een winterprik. Dan kunnen sneeuwraketten handig zijn. Het weer kan er wel guur zijn, op de bergkam kan de wind serieus aanzwengelen. Ga er dus in de winter niet onvoorbereid op pad.

Op weg naar de Hohneck (foto: Debbie Sanders).

Overnachting en bivakkeren

Wildbivakkeren mag, maar is verboden of sterk ingeperkt in enkele natuurreservaten : voor meer info zie hier en hier. Je kan er toestemming vragen of gewoon wat verder wandelen om te bivakkeren.

In de Vogezen vind je ook kleine onbemande hutten. Behalve wat tafels en stoelen en vaak een kachel of open haard zijn er geen voorzieningen. Hout vindt je vaak in de omgeving. Zie dit overzicht van onbemande bivakhutten of zie refuges.info. Voor wie bivakkeert of overnacht in een schuilhut op de kammen of toppen : plan in om langs te gaan bij een betrouwbare bron of bij een beek of meertje (filter aangewezen).

Daarnaast vind je er van mei tot oktober ook ferme-auberges, boerderijen waar je kan logeren. Het comfort is er over het algemeen vergelijkbaar met een goed uitgeruste berghut in de Alpen. Er zijn ook een aantal klassieke berghutten. Enkele zijn het hele jaar open, maar de grote meerderheid bieden zijn alleen in het weekend open en worden gerund zoals de Chavée-hut van onze KBF. De Club Vosgien is de belangrijkste aanbieder. Voor een volledig overzicht zie refuges.info.

De Vogezen hebben enkele toeristische centra in de valleien, met bijhorend aanbod aan overnachtingen.

Abri Neurod. Deze onbewaakte schuilhut is een welkom alternatief voor de tent bij een vroege winterprik.

Openbaar vervoer en bereikbaarheid

De Vogezen zijn relatief vlot bereikbaar. In de praktijk is er ruim een halve dag nodig voor de verplaatsing en kan je dus op de reisdag nog een aantal uren wandelen.

Met de auto : via Luxemburg en Nancy en dan verder naar het gewenste startpunt ofwel via de snelweg (péage) richting Savernes en Strasbourg, ofwel via de 4-vaksweg richting Épinal en Mulhouse en tenslotte lokale wegen met soms een bergachtig karakter.
In de winter kunnen een aantal hooggelegen wegen zoals de Route des Crêtes afgesloten zijn of is het gebruik van sneeuwkettingen verplicht. De paswegen en de wegen naar de dorpen hebben prioriteit bij het sneeuwruimen.

Met het openbaar vervoer : de oostkant is beter en vlotter bereikbaar dan de westkant, alhoewel die verderaf is gelegen.
TGV naar Strassbourg vanuit Brussel of Rijsel, soms direct, soms met overstap in Parijs : dit is 10 à 15 minuten stappen tussen Gare du Nord en Gare de l'Est. Van daaruit via lokale spoorverbindingen vlot en frequent naar logische startpunten :

  • vallei van Schirmeck (bij de noordelijkste grote top van de Vogezen, le Donon)
  • Sélestat (waar de GR5 even afdaalt naar de vlakte van de Rijnvallei)
  • Colmar en vallei van Munster (bij de Hohneck met bijhorende reekst toppen en avontuurlijke paden)
  • Mulhouse en de vallei van Thann en (bij de Grand Ballon en de Ballon d'Alsace)

De zuidkant is vlotter bereikbaar met de TGV of InterCité naar Belfort. Ook Épinal is relatief vlot bereikbaar met de trein. Je kan in principe al beginnen wandelen in deze steden maar het is aangenamer om nog een korte lokale busrit te maken.

Daarnaast is er een uitgebreid lokaal busnet : er zijn stedelijke busnetten en busnetten op het niveau van de verschillende departementen. De stadsnetten zijn niet erg relevant voor wie wil wandelen. De departementale busnetten en de lokale treinen zijn allemaal geïntegreerd in één netwerk nl. Fluo Grand-Est.

In de zomer is er een wandelbus op de Route des Crêtes, de autoweg die losjes de hoofdkam volgt over een groot deel van de Vogezen.

Markeringen

De Vogezen hebben hun eigen systeem om paden te markeren, dat ouder is en dat afwijkt van de rest van Frankrijk. De markering gebeurt met gekleurde rechthoekjes, ruiten, cirkels, kruisen, ... die op paaltjes, bomen en wegwijzers aangebracht worden. De markering in delen van onze Belgische Ardennen lijkt er erg op.

  • GR-paden worden met een rechthoek aangeduid. De GR5 wordt bv. gemarkeerd met een rode rechthoek.
  • Andere lange afstandspaden worden met een rechthoek met witte middenstreep aangeduid.
  • Voor de lokale paden zijn er de ruiten, kruisen, bollen en cirkels.

Op kruispunten zijn er wegwijzers. Het kruis dat aangeeft dat een bepaald pad niet moet genomen worden, wordt niet gebruikt. De wandelafstand of wandeltijd wordt zelden of nooit aangegeven op wegwijzers. Op de voornaamste kruispunten wordt ook de hoogte aangegeven.

Al deze kleuren en symbolen worden ook getoond op de IGN topokaart.

Meer informatie over "balisage des sentiers dans les Vosges" : hier en hier.

 

Meer informatie

Club Vosgien : groep vrijwilligers die al 150 jaar zich inzet voor wandelen in de Vogezen en aantal weekend-berghutten openhoudt : www.club-vosgien.eu

Parc Regional des Ballons des Vosges : www.parc-ballons-vosges.fr

Website van type toeristische dienst voor de Vogezen : www.massif-des-vosges.fr - focus op tochtjes van halve / hele dag

Vosges qui peut : een wandel-blog website met suggesties voor 2 / 3 daagse tochten : vosgesquipeut.fr

GR5 in de Vogezen of Traversée des Vosges à pied : op website club vosgien of op website massif des Vosges

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be

Tochtverslagen