Allemansrecht
De Zweedse natuur staat open voor iedereen, maar men moet voorzichtig zijn met de natuur en eerbied hebben voor zowel mens als dier. Het allemansrecht is geen formele wet in Zweden, het is eerder een oud gewoonterecht
Hieronder een paar voorbeelden van wat je wel en niet mag in de Zweedse natuur. De volledige tekst van het Allemansrecht vind je op de website van Naturvårdsverket (in PDF).
N.B. Opgelet, het allemansrecht geldt niet in natuurreservaten en andere beschermde natuurgebieden!
Je mag:
- je vrij over andermans land of water bewegen, zolang dit geen hinder of ongemak voor de eigenaar van het land of water veroorzaakt.
- enkele dagen kamperen met een tent op het land van een ander, maar vraag de eigenaar van het land liefst vooraf om toestemming.
- bloemen, bessen en paddenstoelen plukken voor eigen gebruik.
- een kampvuur aanleggen, maar ga eerst na of er geen vuurverbod geldt.
Je mag niet:
- bomen omhakken of omzagen.
- afval achterlaten in de natuur.
- met een motorvoertuig in het terrein rijden.
- jagen en/of vissen. Vrij vissen mag je alleen langs de kust en in de vijf grootste meren. In alle overige wateren dien je te beschikken over een visvergunning.
- in de periode van 1 maart tot en met 20 augustus je hond los laten lopen. Buiten deze periode dien je je hond zodanig onder controle te hebben dat deze geen last veroorzaakt voor de wilde dieren.
Berghutten
De Zweedse hutten liggen 10 à 20 km van elkaar, langs gemarkeerde zomer- en winterpaden.
De meeste zijn eigendom van Svenska Turistföreningen (STF, de verzamelde Grote Routepaden, jeugdherberg- & bergsportvereniging van Zweden). De hutten zijn eenvoudig, maar relatief comfortabel. Ze zijn bedoeld voor zelfbediening qua voedsel en zijn beperkt voorzien van elektriciteit, en zelden voorzien van stromend water. Je dient er hout te hakken, vuur te maken in de kachel, eten te koken, water te halen, de afwas te doen en schoon te maken. Je slaapt met je eigen laken- of slaapzak in slaapzalen voorzien van stapelbedden, matrassen, kussens en dekens. Specifieke slaapplaatsen kunnen in een berghut niet gereserveerd worden (behalve in Arådalen).
De Zweedse berghutten zijn bijna allemaal bemand en dus toegankelijk zonder in het bezit te zijn van een standaardsleutel. In het laagseizoen is er steeds een deel toegankelijk. Indien bemand, wijst de huttenwaard de bedden toe en zorgen ze dat iedereen een plek om te slapen krijgt. De waard kan helpen met informatie, neemt betaling aan verkoopt bevoorrading (indien beschikbaar).
Grotere groepen dienen hun overnachtingen te melden om voor STF de toewijzing van slaapplaatsen te vergemakkelijken. Deze worden aangeboden aan speciale groepsprijzen. Alle hutten hebben ruimte voor honden van gasten.
De tarieven voor overnachting in berghutten varieert van 32 (-26j) tot 46 euro, afhankelijk van timing en locatie, op voorwaarde dat je bent aangesloten met een jeugdherbergkaart. Ook wie bivakkeert bij één van de berghutten, dient een bedrag te betalen maar kan dan wel gebruik maken van de voorzieningen (keuken, toiletten). Via een lidmaatschap van de Vlaamse Jeugdherbergcentrale krijg je ledenkorting op overnachtingen in de STF hutten.
Sommige hutten hebben een (authentieke) sauna!. Dus ondanks het gebrek aan stromend water en douches, kan je je er wel met warm water wassen (met emmers opgewarmd rivierwater).
Heel wat hutten hebben ook een winkeltje. Misschien niet goedkoop, maar je hoeft dus geen bevoorrading voor je hele tocht mee te dragen en/of kan handig zijn in noodgevallen. Er zijn er met een klein assortimen (2021) (= een letterlijk een kast in het halletje) en andere met een iets uitgebreider assortiment (2021).
Zweedse berghut (foto: Steve Behaeghel).
Rustschuilhutten
Strategisch gelegen langs routes in de bergen, vind je rustschuilhutten, die belangrijk zijn voor de veiligheid. Ze zijn bedoeld om te rusten en in noodsituaties en zijn niet bedoeld om voor overnachting gebruikt te worden. Ze zijn uitgerust met een houtkachel en banken/britsen. Het hout is alleen bestemd voor gebruik in noodsituaties. De meeste rustschuilhutten zijn opgenomen in het nationale padensysteem en hebben noodradio’s. Droogtoiletten en afvaldepots bevinden zich vaak op de locaties van de rustschuilhutten.
Bruggen
Bruggen bevinden zich op de meest bezochte paden, waar de paden ’s zomers grotere waterlopen kruisen. Bepaalde blootgesteld bruggen worden gedemonteerd na het zomerseizoen om niet het risico op beschadiging te lopen door het gewicht van de sneeuw, het opbreken van ijs of de lentesmelt. Sommige paden zijn onbegaanbaar als de brug niet op hun plaats ligt. Als je dus vroeg of laat in het zomerseizoen op pad bent, moet je er jezelf dan ook van verzekeren, dat de bruggen zich werkelijk op hun plaats bevinden. Neem contact op met de respectievelijke provinciebesturen.
Roeiboten
Roeiroutes waarbij ten minste een roeiboot op elke oever ligt , komen voor waar de paden grotere waterlopen en meren doorkruisen. Deze zijn aangegeven op de stafkaarten. Degenen die de boten gebruiken zijn er verantwoordelijk voor dat minstens één boot aan elke kant van het water achtergelaten wordt.
.jpeg)
Dit kan betekenen dat het traject drie keer al roeiend moet worden afgelegd. Indien er slechts één boot langs de vertrekkant ligt, moet je eerst naar de andere kant roeien om de tweede boot op te halen. Vervolgens keer je terug met de tweede boot op sleeptouw. Trek de meegesleepte boot op de wal om vervolgens weer naar de plek waar je verder wil wandelen, terug te keren. Op de meest bezochte paden, zijn er drie roeiboten, die de wandelaar extra roeien kan besparen als er al twee boten aan jouw vertrekkant liggen. De boten mogen alleen gebruikt worden voor oversteken en het gebruik ervan is gratis. Na gebruik wordt de boot omhoog getrokken en goed vastgeknoopt. Omstreeks 20 september, worden de roeiboten uit het water getrokken en vastgezet voor de winterstalling.
