Overnachten en kamperen
Je kunt op verschillende manieren overnachten. Naast reguliere overnachtingsplaatsen (jeugdherbergen, hotelletjes) is het voor de kampeerder uitkijken naar legale maar rustige bivakplaatsen.
Wildkamperen is in Nederland bij wet verboden. Je mag tussen zonsondergang en -opgang niet in een bos zijn. Als je wordt betrapt is de boete € 140,00, maar in de meeste gevallen kom je er wel vanaf met een waarschuwing. Er zijn ook genoeg opties om legaal te kunnen overnachten:
Kamperen
Nederlanders zijn een echte kampeerders en zeker rond de verschillende natuurgebieden zijn de campings talrijk aanwezig. Vele campings bieden tentplaatsen aan, en dit zijn (in het wandelseizoen van april t/m oktober) ideale plaatsen om te overnachten. Vaak bieden campings ook een “trekkerstarief” aan voor fietsers en wandelaars: je blijft dan maximum 1 nacht en maakt dan gebruik van een goedkoper tarief. Qua prijs moet je dan rekenen voor 1 tent/1 persoon tussen de € 10 en € 18 per nacht en rond de € 5 à € 6 voor een extra persoon.
Een iets luxueuzer maar betalend alternatief zijn natuurkampeerterreinen : hiervoor koop je een lidkaart. Er zijn in de meeste provincies verschillende wintercampings die tijdens de koudere maanden open zijn. Ideaal wanneer je een winterse tocht wil ondernemen.
De meeste campings zijn goed aangeduid op Google Maps. Een zoekactie op Google Maps naar “Kamperen in de buurt van …. “ geeft een overzichtelijk resultaat van alle mogelijkheden (voorbeeld).
Andere initiatieven:
Tuinkamperen
Zie je het zitten om bij mensen thuis te kamperen? Dan zijn hier ook verschillende mensen die hun achtertuin ter beschikking stellen. Je vindt deze op de site Campspace overzichtelijk bij elkaar en vaak aan een gunstig tarief. Nederlanders zijn erg sociaal en gastvrij en dit kan dus ‘lekker gezellig’ worden als je bij een leuke verhuurder terecht komt.
Andere initiatieven:
Paalkamperen
Bivakzones zoals we in België hebben zijn er ook in Nederland - alleen heet het dan “paalkamperen”. Helaas heeft Staatsbosbeheer (de instantie die de bossen onderhoudt) in 2020 gekozen om alle paalkampeerplaatsen onder hun beheer (17 stuks) te sluiten - dit vanwege de overlast waarmee ze te maken hadden van overnachtende groepen. Er zijn nog wel een aantal plaatsen die niet onder hun beheer vallen die mogelijk open zijn. Dit wisselt momenteel heel sterk dus best om even goed je research te doen als je wilt paalkamperen.
Momenteel hanteren ze nog wel het “logeren bij de boswachter” bij Staatsbosbeheer: een 22-tal plaatsen die meer camping dan paalkamperen zijn maar vaak wel goed verzorgd zijn en in de buurt van een wandelpad liggen.
Links: Paalkampeerlocaties van Staatsbosbeheer en overzicht per provincie van nog bestaande paalkampeerplekken.
Goedkoop bij iemand thuis
Naast de klassieke formules (Air B&B, Couchsurfen, ...) is het in Nederland mogelijk om goedkoop te overnachten bij een netwerk dat zich speciaal richt op fietsers en hikers : www.vriendenopdefiets.nl.
Openbaar vervoer
Qua openbaar vervoer is Nederland vergelijkbaar met België: goede, stipte (ahem) treinverbindingen via de Nederlandse Spoorwegen (NS) en een uitgebreid busnetwerk brengen je op je bestemming. Wil je je route uitstippelen dan kun je de website van 9292.nl gebruiken. 0900-9292 is het informatienummer van alle openbaar vervoer in Nederland. De reisplanner van NS is ook zeer volledig voor het uitstippelen van je routes (inclusief busverbindingen).
In het treinvervoer zijn er snelle stedelijke (intercitytrein), regionale (sneltrein) en lokale (stoptrein) verbindingen. Je reisplanner zal je steeds de beste optie geven, maar het is aan te raden om een intercity boven een stoptrein te verkiezen. Qua busvervoer is dit hetzelfde geregeld: een aantal busmaatschappijen biedt een snelle regionale bus en een bus die bij elke halte kan stoppen.
Nederland is een waterland en in plaats van die ene drukke autowegbrug zal je als wandelaar liever uitwijken naar een rustig veerpontje. Ze zijn er in alle maten en soorten : van heuse zeeschepen naar de Waddeneilanden of over de Westerschelde, tot zelfbediening veertjes voor 3 à 4 personen in een uithoek van een polder. Veerponten.nl heeft een overzichtskaart.
Beste periode
Het Nederlandse klimaat is vaak net een paar graden kouder dan België, maar voor de rest is het vergelijkbaar. Er is geen beste of slechtste periode om te wandelen, dit is volledig persoonlijk. Waar je wel rekening mee kan houden zijn de openingstijden van de camping waar je wil overnachten (zie hierboven “wintercampings” bij “Overnachten en kamperen”).
Er is geen specifiek jachtseizoen waar je als wandelaar rekening mee moet houden. Er wordt uiteraard wel gejaagd en dan met name op kleine soorten (maar ook wel op wilde zwijnen en herten). Als er gejaagd wordt dan zal dit duidelijk uithangen. Tot nu toe waren drijfjachten waarbij een heel stuk bos afgesloten wordt voor jacht op bv. everzwijnen, onbekend in Nederland : jagers op herten en everzwijnen installeren zich op zitjes en in schuilhutjes.
In het kroondomein Het Loo (waar je op stukken van het Veluwe Zwerfpad door komt) worden jaarlijks grote delen tussen 15 september en 25 december gesloten waardoor je niet van het hoofdpad mag afwijken. Dit wordt gedaan om enerzijds de wildstand op peil te houden en de bronsttijd van herten niet te verstoren, anderzijds ook omdat de koninklijke familie dan van oudsher mag jagen op hun domein.
Bewegwijzering en paden
In Nederland zijn de paden goed georganiseerd. De meeste paden vallen onder de rood-wit gemarkeerde Lange-Afstands-Wandelpaden (LAW) en de rood-geel gemarkeerde streekpaden (SP).
Lange-Afstands-Wandelpaden (LAW) en Streekpaden (SP)
Dit bijna 12.000 km dekkende netwerk van wandelpaden biedt een zicht op de mooiste stukjes van Nederland. De focus ligt hier vooral op onverharde paden en een afwisselend landschap. Elke LAW is goed bewegwijzerd (rood-wit) en bijna nooit een lus. Op de website van Wandelnet vind je een duidelijk overzicht. Er zijn ook linken gelegd met de Belgische GR paden en de Duitse Fernwanderweg, waardoor je één en ander kunt combineren. Streekpaden vallen ook onder de LAW’s, zijn rood-geel gemarkeerd en zijn luswandelingen binnen één regio.
Zoek je nog meer variatie? Op Wandel.nl vind je een uitgebreid overzicht van alle soorten wandeltochten in Nederland.
Sommigen LAW-paden maken deel uit van de internationale E-routes. Enkele voorbeelden hiervan:
- Wandelroute E2 loopt van het zuidwesten van Schotland naar Nice. De route is opgebouwd uit een aantal aan elkaar gekoppelde routes, waaronder voor het grootste deel de Grande Randonnée 5 (GR5).
- Wandelroute E8 loopt van Ierland naar Turkije. De E8 is opgebouwd uit diverse langeafstandsroutes op nationaal en regionaal niveau. In Nederland volgt de E8 o.a. de route van LAW 6: het Rivierenpad. Nederland neemt 250 km van de E8 voor haar rekening.
- Wandelroute E11 loopt van Scheveningen naar de grens van Polen en Litouwen. De route meet in totaal 2560 km en Nederland neemt hiervan 350 km voor haar rekening met o.a. het Marskramerspad.
Tevens heb je een aantal mooie wandelgebieden die zich lenen tot meerdaagse tochten. Via streekpaden (SP) kan je de mooiste plekjes bewandelen. Er bestaan een 18-tal van deze streekpaden.
NS-wandelingen
Speciale vermelding verdienen deze wandelingen: voor mensen die graag met de trein reizen zijn er de NS-wandelingen. NS zijn de Nederlandse Spoorwegen en ze hebben leuke wandelingen uitgestippeld waarbij je van één station naar een ander station wandelt - vaak langs LAW of streekpaden. Verwacht geen grote afstanden (tussen 6 en 22 km) maar wel een leuke manier om Nederland wat beter te leren kennen.
(Foto: Ties Rademacher, Unsplash)
Elk jaar komen er ook 4 nieuwe wandelingen bij en vallen er 4 andere af. Zo blijven de leukste routes over en vernieuwt het aanbod zichzelf steeds. NS voorziet ook een routekaart en GPX bestand op hun website.
Overzicht langeafstandsroutes in Nederland (met toelating van wandelnet.nl).
In een groot deel van Nederland zijn er ook knooppuntnetwerken voor wandelaars. Route.nl en wandelnet hebben een planner voor wie een eigen route wil maken van knooppunt tot knooppunt en die geen zin heeft om met de kaart of gps aan de slag te gaan maar gewoon van nummertje tot nummertje op het knooppuntennetwerk wil wandelen.
Kaarten en topogidsen
In Nederland is de ANWB (de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond) de organisatie die zich vooral bezighoudt met wegenhulp, vakantie en vrije tijd. Iedereen in Nederland kent de ANWB en heeft er wel al in één of andere vorm mee te maken gehad. Ze organiseren vakanties, regelen de reisverzekeringen en geven autorijlessen, en veel meer… waaronder het uitbrengen van allerlei kaarten.
Hun wandelkaarten en wandelgidsen zijn goed qua detail en vaak niet duur: rond de € 8,00 voor een wandelkaart en € 20,00 voor hun volledige Wandelgids. De kwaliteit van het materiaal is iets minder, papieren kaarten die niet weerbestendig of heel duurzaam zijn als je deze dikwijls opent en vouwt.
Een stuk moeilijker te krijgen, maar beter van kwaliteit, zijn de topokaarten die worden uitgegeven door het Kadaster, de voormalige Topografische Dienst. Deze kaarten zijn online beschikbaar of kunnen via de webwinkel besteld worden : de gekozen kaarten worden dan specifiek voor jouw vraag geprint op A1 formaat. Het afgebeelde gebied is relatief klein. De prijs is zo'n € 6,00 of € 10,00 voor papieren of gelamineerde versie.
Van de bekende kaartenmaker Rother is er ook een wandelgids van Nederland te krijgen met 52 wandelingen. Deze gids kost ongeveer € 17,00.
Bevoorrading en water
Nederland is zeer dichtbevolkt waardoor je nooit ver van de bewoonde wereld bent. Een supermarkt is altijd in de buurt en vaak op zondag open (uitzonderingen daargelaten).
Kraanwater in Nederland is overal veilig om te drinken. Water uit de natuur dient altijd gefilterd te worden. Deze website toont de plaatsen waar je gratis drinkwater kan tappen.
