Vlak bij de drukke Randstad, bij Haarlem en Amsterdam, ligt het grootste duinengebied van Nederland. De duinen zijn ook nog eens uitstekend beschermd als natuurgebied of als drinkwaterwinning, met slechts enkele relatief kleine badplaatsen. Heel het jaar door geschikt voor enkele dagen wandelplezier. Maar toch vooral in de lente, wanneer op de polder achter de duinen de tulpenvelden in volle bloei staan.

Situering

Van noord naar zuid strekt dit duinengebied zich uit van Den Helder tot Haarlem, enkel onderbroken door het Noordzeekanaal.

In het noorden, bij Den Helder, zijn de duinen vrij smal. De voornaamste attractie bij den Helder zijn oude forten en in de lente de eindeloze tulpenvelden in alle denkbare kleuren. Bij de Hondsbossche Zeewering is duidelijk te zien dat de duinen kunstmatig zijn : enkele tientallen miljoenen ton zand zijn hiervoor vanuit de Noordzee aangevoerd. Dit stukje kust was eeuwenlang de zwaktste schakel in de zeewering die de Hollandse polders moest beschermen. Hier liggen ook enkele brokken natuur in de polder. 

Het Noordhollands Duinreservaat omvat een 20 kilometer lange kuststrook boven het Noordzeekanaal, tussen Wijk aan Zee en Schoorl. Dit 5.500 hectare grote duinterrein biedt een verscheidenheid aan landschappen: de zeereep, binnenduingraslanden, infiltratiegebieden, valleien, hoge duinen, stuifkoppen en uitgestrekte bossen. Het reservaat wordt met veel zorg beschermd. Ongeschonden duingebieden van een dergelijke uitgestrektheid zijn zeldzaam en de natuurwaarden voor veel bijzondere planten en dieren zijn hier groot. Door het gehele duingebied loopt een uitgebreid netwerk van wandelpaden.

Ten zuiden van het Noordzeekanaal met zijn industrie en de stad IJmuiden loopt dit brede duinengebied verder door in het nationaalpark Zuid-Kennemerland. De drinkwaterwinning is al meer dan 20 jaar stopgezet, maar de sporen zijn nog te zien in het landschap. Ten zuiden van Zandvoort is dat niet het geval : dit duinengebied dient in de eerste plaats voor de productie van drinkwater maar wordt verder beheerd als natuur- en wandelgebied. Water uit de Rijn en uit de polder wordt in een hele reeks brede grachten gepompt en wordt op een natuurlijke manier in het duinzand gezuiverd. De Amsterdamse Waterleidingduinen zijn veel natter dan andere duinen. De brede blauwe wateraders in combinatie van de stuifduinen en de dennebossen zorgen voor best fotogenieke beelden. Herten en damherten zal je hier zeker kunnen spotten in plaats van de konikpaarden en highland runderen die elders in de duinen ingezet worden om alles open te houden.

Nog verder naar het zuiden worden de duinen terug smaller en is het strandtoerisme met ondermeer Scheveningen nadrukkelijk aanwezig. Heel herkenbaar voor wie de Belgische Kust gewoon is.

NH duinen highlanders en koniks.jpg

Betalen voor natuur

Voor de Amsterdamse Waterleidingduinen en voor een groot deel van het Noordhollandse Duinenreservaat zijn toegangstickets nodig. Die kosten enkele € per dag. Vooraf online kopen is het handigste ofwel ter plaatse bij enkele betaalautomaten.

Het grootste nadeel is niet die symbolische prijs, maar wel dat de toegang tot deze gebieden beperkt is tot enkele punten. In de praktijk valt dit goed mee.

Interessante tochten

Dit gebied is zeer geschikt voor wie enkele dagen tot een week wil uitwaaien. Je kan gemakkelijk zelf een eigen route in elkaar steken. Wie een kant en klare route wil kiest voor het Nederlandse kustpad. Officieel 12 etappes van Hoek van Holland tot Den Helder, maar in de praktijk een stuk minder voor wie de stedelijke stukken overslaat en voor wie een stuk meer wandelt dan de gezapige 15 à 20 km die de officiële etappe-indeling aanhoudt.
Geschikt om met de tent te doen : er is een ruim aanbod aan kleinschalige overnachtingsplekken aan de rand van de duinen.

  • Het interessantste stuk ligt tussen Katwijk aan Zee of eventueel De Zilk (station Hillegom) in het zuiden en Groet of Callantsoog in het noorden.
  • De lus door de buitenwijken van Haarlem kan je gemakkelijk schrikkelen door zelf een route uit te stippelen door de duinen.
  • De etappe door IJmuiden en het veer over de Nieuwe Waterweg kan je gemakkelijke overslaan door een stukje trein (tussen Driehuis en Beverwijk om het half uur) en bus (om het half uur naar Wijk aan Zee).

Ook wie zijn eigen route maakt, steekt best de gpx van het kustpad in de GPS of wandel-app. De overgangen van het ene deelgebied naar het andere zijn schaars : er zijn maar enkele poorten in het damhertenhek of kruisingen over de het NS-spoor naar Zandvoort aan Zee bijvoorbeeld en de route het kustpad maakt in de praktijk de beste keuze.

Het is uiteraard erg aantrekkelijk om de duinen te combineren met :

  • Het strand. Bekijk hier de getijden. Die zijn een stuk kleiner dan wat we gewoon zijn op de Belgische kust : 1.5 à 2 m is niet zo veel. 
  • De polders. Vooral april / mei is een aanrader : de polders direct achter de duinen zijn het grootste tulpenbollengebied ter wereld maar er zijn ook percelen met narcissen en hyacinten. Ook later op het jaar blijft alles kleurrijk : dan is het de beurt aan gladiolen, dahlia's, anjers, ...

NH duinen bollenvelden.jpg

Nuttige links

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be