Hoe Val d'Aosta beschrijven ? Het is wellicht de meest complete vallei van de hele Alpen. De ruigste kant van de hoogste toppen van de Alpen : Mont Blanc en Monte Rosa aan de ene kant, het oudste nationaal park van Europa aan de andere kant, en in het midden een vallei met historische steden en een schitterende keuken.
Val d'Aosta is de kleinste regio van Italië en kon zijn eigen cultuur goed bewaren.

Situering

Val d'Aoste of Valle d'Aosta is de kleinste provincie van Italië. Omdat een deel van de bevolking een Frans dialect spreekt is het tweetalig Frans / Italiaans. 

Het gebied is min of meer rechthoekig. In het midden loopt de vallei van de Dora Baltea. Hierin liggen de snelweg, spoorweg en enkele stadjes en wat industrie met Aosta als belangrijkste centrum.

De vallei is langs alle kanten omgeven door hoge bergmassieven. Ook in de vallei bepalen deze besneeuwde toppen het panorama. Aan de noordkant :

  • het Mont-Blanc massief (4809) met het Italiaanse stuk van de Tour du Mont Blanc
  • het Combin massief met de Grand Combin (4314) en de vallei van Valpeline
  • de 4000-ers met de Cervino (4478 - Matterhorn) en Monte Rosa (4634) als meest bekende toppen. In dit deel van Val d'Aosta vind je ook de grootste skistations.
    Tochten in die massieven lopen deels in Frankrijk of Zwitserland en deels in Val d'Aosta : klik aub door naar deze fiches voor meer details.

Aan de zuidkant wordt het grootste deel van Val d'Aosta beschermd als natuurgebied :

In het zuidwesten loopt Val d'Aosta bij Bard en Pont St-Martin zachtjes uit in de brede Po-vlakte.

Nergens in de Alpen vind je in één gebied zo'n sterke hoogteverschillen, tussen de uitlopers van de Po-vlakte op een paar 100 m hoogte en de tientallen 4000-ers aan de andere kant. De zijvalleien van Val d'Aosta zijn dan ook diep ingesneden. Op de kaart lijkt het een ritje van niets om van één van de vele zijvalleien naar de stadjes met stations en supermarkten in de vallei te rijden. Het duurt snel 45 minuten om die 1000 à 1500 hoogtemeters te overbruggen.

Valdaosta-03.jpeg

Contrast van de typische Val d'Aosta wijngaarden op rekjes, met de ruige zuidflank van de Mont-Blanc.

Val d'Aosta bereikt men het vlotst met de auto via Frankrijk en de Mont-Blanc tunnel of via Zwitserland en de Grand St-Bernard pas. Met het openbaar vervoer is het wat moeilijker bereikbaar. De vlotste manier is de TGV naar Genève en een overstap op een internationale bus die stopt in Courmayeur en Aosta. Het alternatief van de TGV naar Turijn met daarna lokale treinen, duurt veel langer.

Interessante links voor Valle d'Aosta

"Trekking" op http://aosta-valley.co.uk/

"Hiking" op https://www.lovevda.it

Lumières de Val d'Aosta

De portaalsite van Gulliver waarop wandelaars tochtvoorstellen posten

Kaarten

Blijf je dicht bij de grens met Zwitserland, dan zijn de Zwitserse kaarten op 1:50 000 292 tot 294 de beste keuze. Dit is het geval voor de omgeving van Courmayeur, voor het Italiaanse stuk van de Tour des Combins en voor Valpelline bijvoorbeeld. Ook een groot deel van de Alta Via 1 kan met deze kaarten gedaan worden. Het enige nadeel van de Zwitserse kaarten is dat de opdruk met padnummers ontbreekt. Die CAI-padnummers worden op wegwijzers, in topogidsen, ... intensief gebruikt en zijn dus nuttig.

De kwaliteit van de kaarten van Istituto Geographico Centrale op 1:25 000 is ook goed. Nadeel is dat deze enkel het alpiene stuk van Valle d'Aosta afdekken : omgeving Mont Blanc (107), omgeving Monte Rosa en Cervino (108, 109,115), Gran Paradiso (101, 102, 103,110).
Ook Escursionista Editore heeft een reeks kaarten op 1:25 000 van Valle d'Aosta (1 ... 12). Goedkoop, maar weinig overtuigend qua kwaliteit. 

Wil je nog andere stukken doen van Valle d'Aosta, dan val je dus noodgedwongen terug op kaarten op 1:50 000. Hier heb je de keuze tussen IGC (3, 4, 5, 9, 10) en Freytag & Berndt. Deze kaarten zijn echt véél minder goed dan de Zwitserse kaarten op 1:50 000.

Interessante tochten

Verruit de bekendste en ook de mooiste trekkings van Val d'Aosta zijn de Alta Via 1 en Alta Via 2. Opgelet voor wie hiermee googelt : Alta Via is geen eigennaam maar wil gewoon zeggen "hoogteweg" met andere woorden een trekking die zoveel mogelijk boven de 2000 m blijft. De Alta Via van Val d'Aosta wordt ook Tor des Géants genoemd.

Valdaosta-05.jpeg

Langs de Alta Via 1

De Alta Via 2 loopt van Courmayeur over de zuidelijke helft van Val d'Aosta tot aan Fort de Bard : de laatste kloof van de Dora Baltea voor de Aosta-vallei uitdeint in de Po-vlakte. De Alta Via 1 sluit er naadloos op aan en loopt van Bard naar Courmayeur aan de noordkant van Val d'Aosta. Het karakter van beide tochten is gelijkaardig : de meeste etappes bestaan erin om via een hoge pas de oversteek te maken naar de volgende vallei. Etappes waarbij je lange tijd een vallei of een valleiflank volgt zijn in de minderheid. De overnachting gebeurt grotendeels in berghutten en soms ook in dorpjes in de valleien. Je kan regelmatig inkopen doen in kleine dorpswinkeltjes of camping-winkeltjes.

Door de hoogte van de cols is het aanbevolen seizoen juli tot september. De trekking is door de uitgesproken hoogteverschillen fysiek een stuk zwaarder dan bv. de TMB. Een sterke troef van deze trekking is dat er een universeel plan B is : bij slecht weer of een off-day neem je de bus naar de vallei en pik je de dag erna de draad terug op in de volgende vallei. Reken 12 - 17 dagen voor de Alta Via 1 en 10 - 15 dagen voor de Alta Via 2. Veel wandelaars pikken één week hier uit : je kan vrij eenvoudig zowat overal starten en stoppen. Veel mensen eindigen in Valsavarenche en sluiten dan aan met een berggids die ze meeneemt naar de Gran Paradiso.
De Alta Via 2 heeft enkele "hogere" varianten die je een stuk dichter bij de gletschers brengen. De meest gekende is een 4-tal dagen en start in Valgrisenche met een stuk van de Haute Route des Glaciers over Colle Bassac Déré (2d), via Colle Rosset naar Pont (1d) en dan de panoramaweg via Rifugio Victor Emmanuel en Rifugio Chabod (1) waar je bij Eaux Rousses terug intakt op de Alta Via 2. De tocht wordt daarmee twee dagen langer.

De tocht kan in beide richtingen gedaan worden. Er is ook een ultra-trail versie met een iets korter parcours die gekend is als "Tor des Géants" ; deze loopt tegen de klok in.

Meer info op :

Valdaosta-04.jpeg

Pauze op de Alta Via 2 in afdaling van Col d'Entrelor (3002). Uitkijken naar de volgende klepper : de Col de Lauzon (3299)

De tocht is ook te doen met de tent. In de valleien overnacht je dan in campings. Bivakkeren is in Val d'Aosta toegelaten boven 2500 m en voldoende ver van berghutten. Bivakkeren is zoals steeds maximaal één nacht, van zondsondergang tot zonsopgang, en met het "leave no trace" principe. Dus geen kampvuur en alle afval terug meenemen.

Een nadeel van de Alta Via 1 / 2 is dat er heel wat cols boven de 3000 m te overwinnen zijn. Bij een periode van slecht weer of veel verse sneeuw zit er dan vaak niets anders op dan de tocht te onderbreken en uit te wijken naar een alternatief.

  • de Bassa Via of Caminno Balteo blijft het grootste deel van de tijd in de valleiflank. Het combineert bossen, riviertjes en meertjes met dorpen en Romeinse en Middeleeuwse sites. Ook zeer geschikt voor de lente en de herfst. 350 km voor 23 etappes gegroepeerd in 3 lussen. Maar eigenlijk kan de route zo goed als overal aangevat worden.
    Deze video1 en video2 geven een goed beeld van het karakter van deze route. 

Is het te druk op de Alta Via (augustus en periode vanTor des Géants bijvoorbeeld), dan zijn dit interessante alternatieven. Enkele overnachtingen zijn in onbewaakte bivakhutten. De moeilijkheid blijft dezelfde als op de Alta Via. 

  • de CAI-route intervallo 102 is variant van de Alta Via 2. In 3 etappes doorkruist deze route het Parc van Mont Avic. Het is wellicht een interessantere manier dan de Alta Via 2 om de etappes door Mont Avic te doen. De gigantische klim vanuit Charvensod wordt normaal grotendeels met de kabelbaan gedaan.  
  • de CAI-route intervallo 105 is een panoramische variant van de Alta Via 1. Ze ligt een stuk dichter bij de hoofdvallei en de panorama's op de toppen van Gran Paradiso zijn veel aanweziger. 5-tal stapdagen.

Valdaosta-kaartje meerdaagse routes.jpg

Kaartje met situering van Alta Via 1 (rood) - Alta Via 2 (blauw) - Tour du Montblanc TMB (geel) - Tour des Combins TCD (groen) - Tour du Mont Rose (Lila) - CAI-route 102 (bleekblauw) en CAI-route 105 (oranje)

Tour du Montblanc en andere tochten in het Italiaanse stuk van het Mont-Blanc gebied met andere woorden Val Ferret en Courmayeur : zie fiche van het Mont Blanc gebied.

Tour du Mont Rose en de Tour du Cervin en andere tochten in dit stukje van Val d'Aosta (Breuil/Cervinia in Valtournanche, Champoluc in Val d'Ayas) : zie fiche van de 4000-ers.

Tour des Combins en adere tochten in het Combin-gebied en in Valpeline : zie fiche van de Grand Combin.

Tochten binnen het nationaal park van de Gran Paradiso en het Parc Mont Avic : zie fiche van het Gran Paradiso massief.

Tochtverslagen