Gotthard - Simplon

Tomassee - de "officiële" bron van de Rijn

Auteur(s)

Bert Gielen

Laatste update

20-08-2023

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be

Situering

Tussen de indrukwekkende 4000-ers rond Zermatt en Saas Fee, en de bergwereld van Graubunden, ligt een stukje Alpen waarin de pieken ook wat plaats ruimen voor passen. De grootste passen : Simplon, Furka, Grimsel, Gotthard, Oberalp, Nufenen, Lukmanier, ... zijn het domein van wegfietsers en motards. Maar ze vormen ook ideale startpunten om de tocht ineens boven 2000 m te laten starten.

Daarnaast zijn er tientallen andere passen. Die hebben elk hun eigen paden met hun eigen verleden. Soms zijn dat historische handelswegen : de pelgrims en muilezelkaravanen van de middeleeuwen verkozen vaak andere routes dan de huidige autowegen. Vaker zijn dat smokkelpaden. In de dorpen net over de grens in Italië woonden ook Walser, families bergboeren die net als in Binntal of de Goms een Duits dialect spraken ; het onderscheid tussen familiebezoek en smokkel was dus wel heel klein. Ook de militairen voor wie dit stukje Alpen van zeer groot strategisch belang was, zorgden voor hun bijdrage tot het padennetwerk.

Nog een eigenaardigheid : enkele van de grote rivieren van de Alpen hebben in deze regio hun bron.

Rijn heeft een aantal bronnen tussen de Oberalppas en de Lukmanierpas. De Rein da Maighels wordt algemeen als de voornaamste bron gezien. Daar is discussie over mogelijk, en wellicht is de vlotte bereikbaarheid voor wandeltoeristen vanuit de Overalppass van de Tomassee, een heel goede reden voor deze keuze.
De Ticino. Deze rivier is de ruggegraat van het kanton Tessin en is de voornaamste zijrivier van de Po in Italië
De Reuss is een heel belangrijke rijrivier van de Rijn en ontspringt vlak bij de Gotthardpas.
De Rhône ontspringt in de Rhônegletscher, tussen de Grimsel- en Furkapas in

De internationale treinen en autowegen onder de Simplon en de Gotthardpas zorgen ervoor dat dit gebied zeer vlot bereikbaar is.

Interessante tochten

Veel trekkings in het gebied starten op de passen waar je probleemloos afgezet wordt door de Zwitserse gele postbussen.

4 Quellen weg

De Vierquellenweg verbindt de Oberalppas met de Furkapas en passeert de bronnen van Rijn, Ticino, Reuss en Rhône, in 5 relatief lichte etappes.

Start / Einde op de Furkapass en Overalppass. Beide zijn zeer vlot bereikbaar met openbaar vervoer.

Op de wegwijzers gemarkeerd met 49 op de groene wegwijzers voor meerdaagse routes. Aanbevolen periode : half juni tot half september met andere woorden de periode dat de berghutten open zijn voor het zomerseizoen. Doordat het Gotthardgebied een klimaatgrens is, loopt een deel van de route of natte / groen berglandschappen, en een deel in droge pal zuidelijk gerichte hellingen. Iedere dagetappe heeft op die manier een eigen karakter.

Andere

Veel trekkers verbinden de Simplonpas met de Nufenenpas of de Gotthardpas in 5 à 7 dagen. Er zijn veel varianten :

sommige trekken eerst naar Binntal, en vervolgens naar Alpe Devero om uiteindelijk op de Nufenenpas en eventueel verder op de Gotthardpas terecht te komen. Hierbij wordt de Blauwe Via Alpina losweg gevolg.
anderen verbinden de Simplonpas met Alpe Veglia en geven de tocht een meer Italiaanse tint. Hierbij de de Sentiero Italia min of meer de leidraad.
Mijn persoonlijke favoriet is 1) Bärisal - Bortelhütte 2) Steinjoch (vaag pad - steenmannen) - Heiligkreuz - Binntal 3) busje Fäld - Geispfad / Passo della Rossa - Alpe Devero 4) Bochetta della Valle - Alpe Vanino 5) Lago Morasco - Rif. Claudio & Bruno 6) Rif. Corno - Gries - Rif. Piansecco - 7) Cavannapass - Passo Lucendro - Gotthardpass.

Padloos in het afgelegen Steinutall

Deze varianten via Italië zijn veel interessanter dan het oude tracé van de Zwitserse Alpenpassenweg die hierbij saaiweg in de vallei van de Goms blee ; pas rond 2020 heeft men dat ook ingezien met een primeur : voor het steekt een stuk van een Zwitserse GR-route de grens over. Het grootste deel van het doorkruiste gebied is natuurpark : Landschaftpark Binntal en Parco Naturale Alpe Veglia e Alpe Devero. Een prachtige tocht die voortdurend actieve bergboerderijen afwisselt met alpien terrein.

De 2-daagse trekking tussen de Furka- en Gotthardpas via de Rotondohut is de voorbije jaren opgefrist ; als gevolg van erosie en terugtrekkende gletschers was dat zeker nodig. Ze is ook een ietwat toegankelijker geworden (T3 ipv. grote delen T4). Een deel van de route loopt over een bergkam die normaal het terrein is van alpinisme, maar die dankzij oude militaire paden perfect toegankelijk is voor goede bergwandelaars.

Oud militair pad op de Rongergrat op de Gotthard - Furka 2-daagse.

Op en rond de Gotthardpas was het Zwitsers leger van 1888 tot 1998 zeer intensief aanwezig met een keten van ondergrondse forten en tunnels dat bijna voortdurend werd aangepast aan de nieuwe militaire inzichten.Het ForTI project verkent deze locaties. Wandeling 9 van dit project van Airolo tot de Gotthardpas (of omgekeerd) is een aanrader voor de liefhebber. Trek hiervoor zeker 2 dagen uit met bivak bv. bij Lago di Fieud ; het is immers de bedoeling om regelmatig van het pad af te wijken en op verkenning te gaan. Sommige forten zijn "lost place", andere zijn omgevormd tot musea of hotels.

Wie op zoek is naar een zeer toegankelijke wandelroute die de bergwereld verkent op 2000 - 2500 m hoogte maar tegelijkertijd de veiligheid biedt om zowat overal terug te kunnen vallen op de postbussen en treintjes op de alpenpassen, kan de combinatie Senda Sursilvana - Furka Höhenweg nemen tussen Sedrun en Oberwald. Een mooie gevarieerde tocht die zeker aan te bevelen is als je in deze regio een slechtweeralternatief van 3 à 4 dagen achter de hand wil hebben en ook voor mensen die op het einde van elke etappe willen terugvallen op de camper met de rest van de familie. Voor wie rust zoekt eerder af te raden : het geronk van de auto's en moto's op de paswegen is altijd aanwezig.

Tochtverslagen