Enkele rustige valleien en scherpe kalksteentoppen, zeer goed bereikbaar via Chambéry en Grenoble.
Ideaal voor een wandelweek in voorjaar of herfst.

Situering

De Chartreuse is een kalksteenplateau tussen Chambéry en Grenoble. Het is net als zijn buren Vercors en Bauges een deel van de vooralpen. Rustige beboste valleien contrasteren met steile kalkwanden en de vreemdste erosievormen in de buurt van de toppen. Deze reiken tot net boven 2000 m. In het weekend kan het er erg druk zijn door dagjesmensen uit de grote steden vlakbij.

Er liggen diverse dorpen op dagafstand van elkaar. Je kan er dus perfect binnen slapen (in gîtes d’étape, chambre d’hôtes of hotelletjes) of op (kleine en goedkope) campings overnachten. Of je kan kiezen voor het isolement van de Hauts Plateaux. Bivakkeren is daar de beste oplossing.

Het massief bestaat uit drie hoofdkammen die van noord naar zuid lopen. De meest interessante zijn de oostelijke kam die de vallei van Grenoble domineert en de centrale kam. De vallei tussen de beide herbergt de interessantste dorpen. Saint-Pierre d'Entremont met zijn burchtruïne die herinnert aan hoe deze streek tot 1860 voortdurend moest schipperen tussen de heersers van Savoie en de koning van Frankrijk. Saint-Pierre-en-Chartreuse met het hoofdklooster van de geheimzinnige Kartuizerorde. En Le Sappey, aan de voet van de Chamechaude, met 2082m de hoogste top van de Chartreuse. De derde - westelijke - kam is het minst uitgesproken maar is ook het minst toeristisch. De belangrijkste top is de Grande Sure. 

De twee grote steden Chambéry en Grenoble zijn zeer vlot bereikbaar met TGV. Grenoble staat bekend om zeer goed uitgebouwd openbaar vervoer. Le Sappey en Col de la Porte : 6 bussen per dag, ook in vakantie en weekend. Het openbaar vervoer aan de kant van Chambéry is iets minder performant : Col de Granier en Saint Pierre-d'Entremont 2 maal per dag op weekdagen en sommige zaterdagen.

De geologie bestaat uit stevige kalk bovenop en zachtere mergel onderin. Dat levert uiteraard steile kalkkliffen en vreemde erosievormen op en enkele van de meest uitgestrekte grottencomplexen ter wereld. Voor de wandelaar betekent dit ook dat bij de planning er stevig moet rekening gehouden worden met de beperkte beschikbare bronnen. Zie refuges.info. Bij aanhoudend regenweer zijn intensief gebruikte lager gelegen paden (bv. sommige delen van de GR) erg glad door modder. Bij dat soort weer kan je die paden beter inruilen voor bosexploitatiewegen.

Parc Regional de la Chartreuse

Het hele Chartreusemassief is ingedeeld als Regionaal Natuurpark. Het doel is om een goede mix van natuur, toerisme en berglandbouw te maken. Hiervan is alleen het grootste deel van de oostelijke kam beschermd als natuurgebied, alles samen 44 km². Verspreid over de rest van het massief zijn er nog enkele kleinere beschermde gebieden. Tenslotte zijn er nog een aantal restricties voor winterwandelen (afgesloten rustgebieden Tetra-Lyre op Chamechaude, Pravouta en Grand Som) en voor wandelen op alpages tijdens de zomer.

Chartreuse-07.jpg

Een groot deel van het beschermd natuurgebied : van dicht naar ver Aulp du Seuil, l'Alpette de Dame, l'Alpe en Granier.

Wildbivakkeren is mogelijk, maar in 2021 is een verstrenging ingezet. Er is een verbod tot bivakkeren in de zomer binnen de grenzen van het beschermd natuurgebied van Hauts de Chartreuse ; in juli en augustus is alleen bivakkeren zonder tent (en dus ook zonder tarp, shelter, bache...)  toegelaten. De rest van het jaar en buiten het bescherm natuurgebied gelden de gewone Franse regels : bivak zonder sporen (dus geen kampvuur, geen afval, geen stenen verplaatsen, ...) kan tussen zonsondergang en zonsopgang, max. 1 dag op dezelfde plek, stoor de herders en zo niet bij hun werk.
In het beschermd natuurgebied zijn er geen bewaakte berghutten en op één uitzondering na geen onbewaakte schuilhutten. Buiten het natuurgebied zijn die er wel. Soms zijn deze het hele jaar toegankelijk ; op andere plaatsen zijn deze in de zomer exclusief gereserveerd voor de herders. Zie refuges.info.

Honden zijn (meestal) niet toegelaten in de natuurgebieden en op de alpages. Wat kan en niet kan op welke plek vind je hier. Het seizoen op de Alpages loopt meestal van half juni tot half oktober. 

Merkwaardig genoeg kan er wel gejaagd worden in het grootste deel van de Chartreuse, ook in de beschermde natuurgebieden. Dit geeft -/+ nooit aanleiding tot het afsluiten van wandelpaden. Tijdens het jachtseizoen (in de praktijk van half oktober tot januari) is het aan te raden om een fluo oranje rugzakhoes en/of hesje mee te hebben en die te dragen als er jagers actief zijn en om een bivakplek te kiezen in de buurt van de klassieke wandelpaden en bronnen.

Interessante tochten

De Tour de Chartreuse is een tocht van 6 dagen maar je kan de lus ook inkorten tot 4 dagen. Deze lus geeft een vrij compleet beeld van de Chartreuse, zowel van de toppen als van de valleien met dorpen, bossen en gorges. Een andere klassieker is de doorsteek van Chambéry naar Grenoble via les hauts plateaux. Perfect voor een midweek. Deze volgt de GR96 en dan de GR9 in 4 à 5 dagen en volgt grotendeels de lijn van de hoogste toppen : Pointe Gorgeat, Granier, Pinet, Lances de Malissard, Dent de Crolles, Chamechaude, Les Grands Crêts. Het wandelpad loopt niet over de toppen zelf. De meeste toppen zijn voor wandelaars toegankelijk, maar dan wel via paden die veel lastiger en technischer zijn dan de GR. Deze doorsteek wordt doorgaans gedaan met overnachtigingen in een tentje.
Wie kiest voor wat meer comfort en een lichtere rugzak, opteert voor de doorsteek van Chambéry naar Grenoble via de dorpen en de toppen van de centrale kam : Petit Som, Grand Som, Charmant Som. Start en einde zijn identiek aan de sportieve doorsteek via de oostelijke kam, maar deze komt iedere dag in een dorpje of gîte d'étape langs. Meer info hier. Naar hoogtemeters zijn beide varianten ongeveer gelijk - het verschil zit hem in de lastigheid van de paden en de noodzaak om bivakmateriaal mee te hebben, of niet.

Chartreuse-06.jpg

De Sangle de la Barrère op de Dent de Crolles is een van de meer toegankelijke sangles.

Een type paden dat typisch is voor de Chartreuse zijn de zogenaamde sangles. Dit zijn paden op smalle grasrichels die min of meer horizontaal een kalksteenwand doorsnijden. Ze lopen uiteen van gewone bergpaden (die weliswaar afgeraden worden bij regenweer) tot avonturen waarbij kennis van scrambling en touwtechnieken nodig zijn. Op zoek naar een overdosis van deze sangles : 3-daagse tour van de Haute Chartreuse par les sangles (enkel bij perfect weer en na zeer grondig lezen van alle topo's). Deze tocht is ontwikkeld door Pascal Sombardier. Hij is dé referentie voor meer uitdagende tochten in de Chartreuse, vaak met scrambling en T4 of hoger, die naar spectaculaire plekken voeren.

De Chartreuse is ook aantrekkelijk als wandelbestemming voor winterse tochten met raquettes. Maar het gebied heeft op dat vlak twee tegengestelde gezichten. Wie routes kiest op de zachte beboste hellingen die je bv. eerder in het centrale en westelijke deel van de Chartreuse aantreft, kan hier zonder veel voorkennis een trekking opzetten. Het heeft dan geen zin om de GR-route te volgen :

  • Sommige stukken van de GR-route lopen door lawinegevaarlijke terrein - volg beter de blauwe winterroutes die op de IGN-kaart in overdruk aangeduid zijn. Er is een lawinebulletin op meteo France.
  • In de buurt van de (overigens erg kleine) skistations zijn er paden (waaronder GR-paden) die exclusief gereserveerd worden voor langlaufen ("ski de fond"). Voor de wandelaars zijn er alternatieven bewegwijzerd in het paars. Hierbij de links voor Entremonts (= Le Désert + Col de Granier) en Chamechaude (= Saint-Hugues + Col de Porte). Waarom zijn wandelaars niet welkom : deels omdat de langlaufers betalen voor een onberispelijk strakgestreken loipe, deels omdat wandelaars blijkbaar tot een lagere kaste behoren en deels omwille van het reële risico op botsingen vooral op de afdalingen.
  • Er zijn ook enkele no-go zones om het wild niet te storen : Zone de Refuge Hivernal.

20220303_152935.jpg

Les Bannetes / Hurtières. In dit deel van de Chartreuse zijn er relatief weinig wandelaars en skiërs in de winter en er zijn enkele goede bivakhutten. Een goede keuze voor een korte wintertrekking.

Kaarten en topo's

De papieren IGN-kaarten 3333OT (Chartreuse Nord) en 3334OT (Chartreuse Sud) dekken het hele gebied.

Wandelgids 903 Tours et Traversees de Chartreuse - Chambery tot Grenoble GR9 GR96 | FFRP.

Dagwandelingen en varianten van de GR : Altitude Rando via lijst of via kaart.

Avontuurlijke en ongewone routes in de Chartreuse - Pascal Sombardier.