De Ubaye is een vallei diep in het zuiden van de Franse Alpen. Het laagste stuk van de vallei, rond Barcelonette, heeft een ongewoon goed netwerk van autowegen tot cols boven 2000 m. Daardoor is dit een droombestemming voor dagwandelaars, gedreven fietsers en trailrunners.
Hogerop vormt de vallei een wild en ongerept gebied met tientallen meertjes. Ideaal voor meerdaagse tochten met tent of berghutten.

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be

Situering

De Ubaye vallei is een uithoek van de Haute-Provence. Deze vallei splitst zich af van de Durance bij het meer van Serre-Ponçon. Dit enorme stuwmeer, goed gekend bij surfers, is de enige grote stuwdam in de regio.

De Ubaye vallei valt uiteen in twee delen.

In het laagste deel, tussen Lauzet en Jausiers, is de vallei mooi oost-west georiënteerd. De hoofdplaats is Barcelonette. De oriëntatie van de vallei zorgt voor een scherp contrast tussen de zonnige en open hellingen aan de ene kant en de koudere noordwaarts gerichte hellingen die volledig bebost zijn. De logische voorzetting van deze vallei is de Col de Larche. Deze brede en relatief lage col (1991) had vroeger een groot militair belang. In de buurt van Larche zijn dus her en der forten en bunkers gebouwd, van Vauban tot de 2° wereldoorlog.

De Ubaye heeft in de omgeving van Barcelonette een aantal diep ingescheden zijvalleien. De belangrijkste zijn die van de Col d'Allos en van de Col de Cayolle. Vanuit Jausiers vertrekt ook de bergpasweg van de Cime de la Bonette. Tussen de opdracht om deze weg te bouwen (rond 1860) en de afwerking (rond 1950) lag een kleine eeuw. Deze drie cols zorgen voor de autoverbinding met de vallei van de Mercantour.

De bergen in het laagste stuk van de Ubaye zijn grotendeels leisteen en andere brokkelrots. Het is het domein van grote kuddes schapen. Er zijn weinig paden en het is de ultieme bestemming voor avontuurlijke trekkers die niet vies zijn van padloos terrein en die opfleuren wanneer ze lezen of horen "là, c'est vraiment sauvage".

Ubaye-Moutons C GAEC Maison Haute.jpg

De schapen zijn deels lokale kuddes, deels kuddes die overwinteren in de vlaktes van de Provence. Foto Maison Haute, een coöperatieve de die oude landbouwtradities van de Ubaye voortzet.

In de Haute-Ubaye is het relief veel scherper en alpien. De vallei loopt richting noordwest. Dit gebied is in alle opzichten erg natuurlijk gebleven : geen stuwmeren, geen ski-stations, ... Via de Col du Vars kan je als wegfietser of autotoerist naar de Queyras. Als wandelaar kan je terecht in een erg gevarieerd gebied, met kleine zijvalleien tussen imposante kalksteentorens en plateau's met tientallen meertjes. 
Er is een uitgebreid netwerk van bewegwijzerde paden dat ook deels doorloopt naar de Italiaanse kant van de grens, een al even wilde en afgelegen uithoek van Piëmonte.

De vallei leefde vroeger van een combinatie van kleinschalige landbouw en productie van textiel. Je had ook avonturiers die een tijd wegtrokken om elders hun fortuin te maken (in Barcelonette vind je nog huizen terug van mensen die rijk waren geworden in Mexico). Men slaagde er niet in om na 1960 de klik te maken met ski-toerisme (er zijn twee kleine skistations op de hellingen boven Barcelonette). Een deel van de bevolking is dus vertrokken.
Voor de liefhebber van zacht toerisme - of het nu te voet, per fiets of met de kajak is - is de Ubaye een paradijs.

Openbaar vervoer en bereikbaarheid

De Ubaye bereiken

Of je nu met de auto bent of met het openbaar vervoer : de afgelegen ligging van de Ubaye heeft als nadeel dat je wel een tijdje onderweg bent.

Met de auto over de Franse tolsnelwegen naar Grenoble, dan met lokale wegen via Gap. Reken 12 à 13 uur effectieve rijtijd.

Met de trein heb je twee opties. Met de nachttrein vanuit Parijs naar Gap. Dan bus (2 à 3 maal per dag) naar Barcelonette. Je bereikt Barcelonette rond de middag. Dit is wellicht de meest relaxte.
De goedkoopste is de low-cost TGV Lille - Marseille waar je een snelbus neemt naar Barcelonette. Je bereikt Barcelonette rond 19h30. Zie website van Zou! voor meer informatie.
 

Binnen de Ubaye

Er is niet veel openbaar vervoer binnen de Ubaye-vallei. Op normale schooldagen zijn er schoolbussen richting Barcelonette. In de zomer zijn er gratis bussen naar de voornaamste dorpen, maar ook dat aanbod is beperkt. Bv. Barcelonette-St-Paul 2 maal per dag / 4 dagen per week. Via google "navette" "Ubaye" "été" krijg je de stand van zaken voor de komende zomer.

Met een groep is het vaak interessanter om een taxi te nemen. De beste oplossing is dan "Sherpa Ubaye", een taxidienst die zowel personen- als bagagetransport regelt.

Alleen of met twee kan je beter liften. De locals nemen je vlot mee. De etiquette eist dan dat je een interessant gesprek aanknoopt : de ideale gelegenheid om nog wat dingen te weten te komen die op geen enkele website en in geen enkele wandelgids staan.

Overnachten en bivakkeren

Er is een zeer compleet netwerk van refuges en gîtes d'étape. Simpel gesteld biedt een gîte d'étape ongeveer dezelfde service als een berghut, maar is met de auto bereikbaar. De meeste liggen in afgelegen gehuchtjes of op een Col. De Ubaye is dus een ideale regio voor wie kiest voor overnachting + bagagetransport. De CAF is nauwelijks actief in deze regio ; bijna alle berghutten en gîtes zijn privaat.

De Ubaye is ideaal om te bivakkeren. Er zijn nauwelijks restricties en je kan relatief gemakkelijk een goed plekje vinden. Dat wil niet zeggen dat je zomaar overal je tent kan opslaan. Bijvoorbeeld kies geen bivakplek vlak bij een bergerie : je zal zelf last hebben van de schapen en de Poitou-honden wanneer die 's avonds terugkomen, en je bemoeilijkt het werk van de herder. Een deeltje van de Ubaye ligt in het nationaal park van de Mercantour. Daar kan je enkel bivakkeren op minimaal 1 uur stappen van de dichtstbijgelegen parking of grote weg. Uiteraard pas je de bivak-etikette toe : tent 's avonds opzetten en 's morgens weer afbreken, afval meenemen, geen onnodig lawaai, en vooral geen vuur - nooit een kampvuur. Dat is vanzelfsprekend in dit droge zuiden van de Alpen.
Er zijn ook enkele bivakhutjes. 

Bivouac-au-lac-de-l'Oronaye-©AD04-Teddy-Verneuil.jpg

Bevoorrading

In Barcelonette, Jausiers en in Pra-Loup (in het seizoen) zijn er gewone supermarkten.

In de Haute-Ubaye zijn er enkele kleine winkeltjes : in St-Paul (het winkeltje van de gîte étape heeft exact wat je nodig hebt), in Larche (een klein dorpswinkeltje) en in Fouillouze (de oeroude mix van dorpscafé, auberge en winkeltje). Op de GR56 Sud zijn er geen winkeltjes, maar er is wel een aanbod van heerlijk brood in de Gîte de Bayasse.

Water is in de praktijk geen probleem. Op veel plaatsen is het best om het te filteren.

Interessante tochten

GR56 Tour de l'Ubaye

Lusroute van ca. 157 km en 8500 m+. De normale indeling gaat uit van overnachting in berghutten en gîte d'étape en heeft 9 etappes. Het meest logische startpunt is Méolans, een dorp of twee afwaarts van Barcelonette. De route wordt vaak beschreven in tegenklokwijzerzin, maar er zijn sterke argumenten om het omgekeerd te doen : je bouwt dan geleidelijker op.

De GR 56 Nord verkent eerst de zonovergoten flank boven Barcelonette en duikt daarna de afgelegen vallei van de Parpaillon in. Dan blijft de GR even in de vallei via St-Paul en Fouillouze om dan met een eerste echte bergetappe aan te komen in Larche. In plaats van het stuk door de vallei kan je ook de Pas de Roy nemen (een heel pittig pad dat onwaarschijnlijk door een canyonwand laveert) en afdalen langs de verschillende bastions van het fort van Tournoux. Indien het te druk is op het stukje waar de GR56 en de GR5 samenvallen, wijk dan voor de etappe naar Larche uit naar de GRP-paden die een stuk links van de GR5 lopen. Landschappelijke even mooi, maar rustiger.

De GR56 Sud is ruiger en bergachtiger. Iedere dag wordt er een col of topgraat van boven 2500 m gepasseerd. Het is een unieke combinatie van een afgelegen en onbekend gebied met de zekerheid dat als er iets foutloopt, je iedere dag efficiënt kan liften richting Barcelonette. Er zijn een aantal bewegwijzerde varianten van de GR56. Bij risico op onweer moet de route ook hier en daar aangepast worden.

Meer informatie :

Lusroutes in de Haute-Ubaye

In de Haute-Ubaye, opwaarts van Jausiers is het ruigste stuk van de Ubaye. Diep ingesneden valleien, plateau's met tientallen meertjes, de imposante kalksteenwanden van de hoogste toppen van de Ubaye. In dit gebied liggen enkele lusroutes van 5 à 6 stapdagen die perfect met elkaar kunnen gecombineerd worden.

Ze overlappen gedeeltelijk dus als ze aan elkaar geschakeld worden krijg je een lus van een 2-tal weken. De steken ook allemaal de grens over, naar Valle Maira en Valle Varaita : twee afgelegen valleien die uitgeven op Cuneo in Italië.

De GRP de la Frontière Fortifiée heeft als thema de 3 eeuwen intensieve militaire aanwezigheid in de Haute-Ubaye. De Col de Larche (1991) is al bij al vlot te bereiken vanuit Italië dus werden hier van Vauban tot aan de 2° Wereldoorlog steeds maar nieuwe forten opgetrokken. De GRP start in Jausiers of op de Col de Larche en is typisch 6 stapdagen.
Meer info op deze beknopte fiche.

De Tour du Chambeyron is een lus van 5 à 6 dagen omheen het Chambeyron-massief. De meest opvallende top is de vierkante Brec de Chambeyron die van overal in de Ubaye zichtbaar is ; de Aiguille de Chambeyron is dan weer de hoogste top van de Ubaye. Startpunt is Larche ofwel Chiappera, het hoogste gehucht in Valle Maira in Italië.
Zie verder deze infofiche en deze topo op AltitudeRando.

De Tour du Bric Rubren is een logische lus route van een 5-tal dagen, die meer noordelijk ligt. Startpunt Maljasset in de Ubaye of Pontechianala aan de Italiaanse kant. Zie deze infofiche.

Wil je het "eenzame" karakter van de tocht respecteren, dan moet bij het leggen van de planningspuzzel proberen om de GR5 te vermijden. Op deze route zal je veel trekkers zien passeren die blijkbaar de Ubaye zo snel mogelijk willen doorkruisen, op weg tussen de Queyras en de Mercantour.

Onderweg een top meenemen ?

Dat kan natuurlijk. De hoogste toppen van de regio zijn echter gereserveerd voor mensen met een degelijke bagage als alpinist.

Nog meer wandelinformatie

Overzicht van alle wandelmogelijkheden in de Ubaye : www.ubaye.com/randonnee en bij www.rando-alpes-haute-provence.fr.

Ongewone bestemmingen buiten de klassieke paden : bijvoorbeeld op Altitude Rando, bijvoorbeeld op deze site van een bergwandelclubje en nog een ander bergwandelclubje

Tochtverslagen