De Sierra de Guadarrama ligt net ten noorden van Madrid. Alles wat je je bij bergen kan voorstellen : berghutten, paden in alle moeilijkheidsgraden, bergmeertjes, klauteren op graniet, sneeuwvelden, marmotten en gemzen, ... is er. Tijdens weekends en in de zomer is het een geliefde bestemming voor Madrilenen en is het er erg druk.
Dan kan je beter naar de Sierra de Gredos, hetzelfde gebergte, maar een paar uur rijden verderop.

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be

Situering

De Sierra de Gredos en Sierra de Guadarrama zijn twee massieven in de 700 km lange bergketen die midden door Spanje loopt. In de Spaanse en Portugese aardrijkskundeboekjes heet deze keten "la Sistema Central" : een reeks bergmassieven in het midden van Spanje. In de Nederlandstalige aardrijkskundeles is dit "het Castiliaans Scheidingsgebergte".

Deze keten loopt van oost naar west. Ze start net boven Madrid en heet daar Sierra de Guadamarra. Soms vind je ook de naam Sierra del Norte. Ze volgt dan min of meer de grens tussen de twee grootste regio's van Spanje : Castilla y León en Castilla La Mancha. Of als je wilt, de scheiding tussen de twee grootste rivierbekkens, die van de Douro en de Taag. Net zoals elke bergketen, bestaat ze uit deelmassieven ; dat van de Sierra de Gredos is het grootste en meest interessante. Daar ligt ook de hoogste top van dit fameuse Castiliaans Scheidingsgebergte, de Pico Almanzor (2592 m). De keten wordt vervolgens een stuk lager en minder uitgesproken in de Bejar, de Sierra de la Peña de Francia en Sierra de Gata. Het laatste grote massief van deze keten ligt in Portugal, met de Serra da Estrella.

Niet alleen Madrid kan bij mooi weer uitkijken op deze bergen. Ze is ook zichtbaar vanuit enkele andere historische steden op de Meseta Central, het Castilliaans plateau : Salamanca, Ávila, Segovia en Guadelajara. Steden waarin de invloeden van Romeinen, Wisi-Gothen, Moren en katholiek Spanje gemakkelijk te herkennen zijn. Net als in de plaatsnamen in dit gebied.

murallas_avila.jpg

Bij mooi weer zijn de Sierra de Gredos en Sierra de Guadarama goed zichtbaar vanuit Ávila. © Turespaña .

Dit gebied trekt vooral Spaanse bergliefhebbers. Er is dus zeer veel informatie in het Spaans, en relatief weinig in andere talen.

Het klimaat is een combinatie van het continentaal klimaat midden op de Spaanse hoogvlakte en een bergklimaat. De winters zijn regenachtig, met hoger in de bergen een pak sneeuw. De zomers zijn warm en meestal droog, met een risico op onweer. Juni en september zijn de interessantere maanden, eventueel ook nog mei en oktober. In mei kan er nog sneeuw liggen. Vroeger op het jaar wordt er ook gewandeld, maar zijn piolet + crampons sterk aangeraden. 

De hoogste en meest bergachtige stukken zijn beschermd :

Overnachting

In de bergen zijn er een aantal berghutten of Refugio's de Montaña. Controleer vooraf wat de dienstverlening is.

Men maakt een onderscheid tussen camping (dat is expliciet verboden) en bivakkeren. Dat laatste blijkt in de praktijk mogelijk. Met bivakkeren bedoelt men dan overnachten zonder een tentje gewoon onder de blote hemel '"dormir al raso") of (soms ook) overnachten in een tentje dat pas na zonsondergang wordt opgezet en 's morgens terug wordt afgebroken. Uiteraard zonder kampvuur, dat is expliciet verboden : het risico op bosbrand is gewoon veel te groot.

Uiteraard zijn er in de dorpen en valleitjes nog veel B&B's, hostels, paradors, hotelletjes, ...

In de Sierra de Guadarrama is het ook nog een optie om op het einde van een etappe even het openbaar vervoer te nemen naar een camping of hotel dat als basiskamp dient. Op een heel aantal cols ("Puerto") van 1700 - 1800 m ligt een grote weg met busverbinding of een treinstation.

Wandelgidsen

Openbaar vervoer

De Sierra de Guadarrama ligt op 1 à 1h30 uur van het centrum of de luchthaven.

  • Een aantal spoorwegen die vanuit Madrid noordwaarts vertrekken hebben een station op een bergpas ("Puerto") die erg geschikt is als startpunt : Zarzalejo, Escorial, Tablada, Navacerrada, ...
  • Daarnaast zijn er ook veel busverbindingen. Aan de kant van Madrid veel en frequent, en meer naar het noorden, een stuk zeldzamer. Zie Madridbus, zie algemene websites voor openbaar vervoer in Spanje.

guadarrama tren-de-la-naturaleza.jpg

De "ferrocarril del Guadarrama" of "Tren de la Naturaleza" brengt je vanuit centrum Madrid naar een aantal goede startpunten voor dagwandelingen of trekkings.

Interessante tochten

De meeste bergwandelaars komen uit Madrid, dus zal je veel voorstellen vinden voor korte tochten, van de familiewandeling van enkele uren tot een goed gevuld weekend. Je kan zelf een meerdaagse route samenstellen door enkele van die kortere tochten aan elkaar te knopen.

De interessantste stukken van de Sierra de Gredos zijn de ruime omgeving van de "circo" (gletscherdal) van Laguna Grande en van Cinque Lagunas. De interessantste stukken van Guadarrama vallen min of meer samen met het Nationaal Park.

Er zijn enkele GR-routes.
In de Sierra de Gredos volgen ze de noordrand of de zuidrand.

  • de GR10 passeert aan de noordkant van de Sierra de Gredos.
  • GR111 die dan GR180 wordt bij het passeren van de regio-grens aan de zuidkant van de Sierra de Gredos

In de Sierra de Guadarrama is de GR10 een gevarieerde route die stukken in de bergen boven 2000 m combineert met stukken in de bossen, langs een stuwmeer enz. De GR10 passeert ook langs het paleis / klooster van Escorial. Er zijn meerdere varianten : het is dus mogelijk om deze varianten te combineren tot een luswandeling.

De mooiste routes volgen de kamlijn ("travesía" van de "arista"). De weidsheid en de uitzichten zijn fantastisch. Let op : deze graatwandelingen zijn niet overal gewone wandelpaden. In de Guadarrama volgt de GR10 op heel veel plaatsen de bergkam. In de Gredos niet : vooral in de omgeving van de "circo" van Lagunas Grande / Cinque Lagos zijn deze routes zijn lastig : het zijn scherpe graten, bij slecht weer (mist, onweersrisico, harde wind) kan je niet zomaar uitwijken en er is geen water op de kamlijn. Bivakkeren is de enig optie. Ga niet blind op de kaart af : wat op de OSM-kaart wandelpad is aangegeven is dat niet altijd : sommige stukken kamlijn zijn in werkelijkheid scramble-routes of eisen dat je af en toe een rappel kan plaatsen.

Voorbeelden :

  • Travesía Cóndor in de Gredos : de meest uitdagende klim naar de Almanzor : 3-tal stapdagen van Tornavacas naar Plataforma (het normale startpunt voor de Almanzor) : technisch stappen.
  • Een lange en goed toegankelijke route over de bergkammen ligt in de Sierra de Guadarrama. Ze combineert de Cuerda Larga met de Ruta de 7 Picos en sluit dan bij Fuenfría aan op GR10, om met een grote finale uit te komen pal boven Escorial. 3 à 4 stapdagen, startpunt in Miraflores (bus, GR10), einde in Escorial (trein, GR10).

Af en toe vind je ook een verwijzing naar een "Alta Ruta". Dit is een wandeling die expliciet de meest bergachtige stukken uitzoekt en op hoogte blijft. Vergelijk het met wat de Oostenrijkers een Höhenweg noemen. Soms blijft dit wandelen, maar even goed kan het gaan om licht alpinisme, met klauteren, korte rappelletjes en in het voorjaar crampons + piolet. Deze commerciële website geeft enkele goede voorbeelden in Guadarrama. De Alta Ruta del Circo de Gredos is een klassieker in de Sierra de Gredos.

Tochtverslagen