De brede winterbeddingen van de Rijn en de Maas vormen een uniek natuurgebied. Nederland zet al zo'n 30 jaar in op "meer ruimte voor water" ; hierbij worden telkens vele honderden hectaren land in ooibossen, krekenzones en andere fraaie natte natuur omgezet.
Het orgelpunt is de Biesbosch, het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa.
Merwaardig genoeg kan je deze natte gebieden mooi combineren met het kurkdroge stuifzand van de Loonse en Drunense Duinen.

Situering

Bij de grens met Nederland splits de Rijn zich in 3 takken. De Waal is de grootste : ca. 70% van het water van de Rijn vloeit naar zee via de Waal. De IJssel en Lek nemen de rest voor hun rekening. Parallel met de Waal loopt de Maas. Daartussen lopen nog een hele reeks verbindingen, kreken en oude beddingen.

De Nederlanders hebben uiteraard ook de gebieden naast deze rivieren ingedijkt en tot akkers en woongebied omgezet. In de winter en het voorjaar voeren Rijn en Maas enorme debieten af : daarom zijn er telkens een zomerdijk en een winterdijk. Bij hoge waterstand wordt de rivierbedding kilometers breed. Het land dat hierbij onder water komt te staan, zijn de uiterwaarden, of kortweg de waarden. In 1995 werd een massale overstroming van de winterdijk op het allerlaatste nippertje vermeden. De Nederlanders trokken er stevig lessen uit, met een groot opgezet programma om de rivieren meer ruimte te geven. Het resultaat is een forse uitbreiding van de uiterwaarden met veel nieuwe natuur.

In de zomer staat het waterpeil vaak enkele meter lager en komen mooie zandstrandjes vrij. Op sommige plekken vormen deze terug rivierduinen

Wie kiest voor een pure natuurbeleving, beperkt zich tot de Biesbosch. Dit is een enorm zoetwater-getijdengebied op de laatste plek waar Maas en Waal bij elkaar komen en weer nieuwe zee-armen vormen richting de noordzee. De noordelijke helft is goed toegankelijke voor wandelaars en fietsers, de zuiderlijke helft is enkel via het water te verkennen en omvat ook enkele grote spaarbekkens voor drinkwater. 

Wie graag natuur combineert met af en toe een historisch stadscentrum of een oud fort en met een goed zicht op de vele binnenschepen die aan en af varen tussen Rotterdam en Duitsland, kiest voor de uiterwaarden langs de Waal.

Overnachten en bivakkeren

In deze regio vind je alle mogelijke Nederlandse overnachtingsvormen terug : van hotel / hostel / B&B / vakantiehuisjes tot klassieke campings al dan niet met trekkershutten tot kleinschalige campings, vaak op een actieve boerderij. Er is tevens een behoorlijk aanbod bij particulieren.

Specifiek voor bivakkeren in de Biesbosch :

  • Paalkampeerplekken Paardekop en Griendwerkershut : regelmatige updates op bv. www.wild-kamperen.nl/tag/paalkamperen/
  • De microcampings van de Biesboschhoeve en van de Hoeve Bergeijk
  • Alleen de Griendwerkershut is te voet bereikbaar, de andere bivakplekken zijn alleen via het water bereikbaar (packraften / eigen kajak of kano / ter plaatse gehuurde kajak of kano).

In de rest van dit gebied zijn er geen échte bivakplekken.

Openbaar vervoer en bereikbaarheid

Vlotte treinverbinding naar de grote stations in de buurt : Nijmegen, Den Bosch (of Zaltbommel), Dordrecht. Van daaruit verder met lokale trein- en busverbindingen.

Eens ter plaatse zijn vooral de veerpontjes belangrijk. Er zijn enkele bruggen over de Waal, en dat zijn allemaal drukke plekken ontworpen voor intensief autoverkeer. Veel interessanter zijn de kleine veerpontjes. Controleer zorgvuldig de vaartijden : enkele zijn alleen actief in april - oktober en de meeste houden er tegen 17 of 18 uur al mee op. Net als bij de GR-paden zijn dit lokale initiatieven en daardoor is het aanbod wat onoverzichtlijk : bekijk dit best op een site die heel nederland covert bv. www.pontjes.nl. Voor wie de gratis Vlaamse veerdiensten gewoon is : deze veerpontjes zijn betalend (met de bankkaart).

Wie parallel met de Waal een trekking doet en af en toe een stuk wil overslaan of terug wil keren naar een startpunt : vooral op de zuidkant is er altijd wel een bus beschikbaar. Van oost naar West : 2 buslijnen van Breng in de ruime omgeving van Nijmegen, een aantal lijnen van Arriva tussen Tiel en Gorinchem (noordoever) of Druten en Bommeler Waard (zuidoever), de lokale spoorweg tussen Dordrecht en Gorinchem ; dit is ook het vlotste voor de noordkant van de Biesbosch, samen met een veerpont.

Interessante tochten

In dit gebied lopen een groot aantal lange afstands wandelpaden en knooppuntenroutes. Het gebied is ook een uitnodiging om die markeringen af en toe eens los te laten en los door de grasvlaktes, strandjes en duinen je eigen route te kiezen.

De Biesbosch is perfect voor een tweedaagse met kajak / kano of met packraft. Als puur wandelgebied is het wat te klein. Op de rand van de Biesbosch zijn er meerdere plekken met kano- en kajakverhuur en het is ook mogelijk om packraften ter plaatse te huren (al wordt je hier wel heel erg richting duur totaal-arrangement gepusht - het is wellicht interessanter en goedkoper om de packraft mee te brengen en op één van de échte bivakplekken te overnachten).

Voor een meerdaagse tocht worden de waterrijke gebieden telkens gecombineerd met andere stukken landschap. Het Biesboschpad is een lus van een 6-tal stapdagen (12 etappes van ruim 15 km). Het stedelijk stuk in de omgeving van Dordrecht kan gemakkelijk overgeslagen worden met het veerpontje over de Maas. Een interessante aanvulling is om halfweg een wandellus door de Drunense en Loonse Duinen toe te voegen (dat is ook het trucje om de veel te dure overnachtingsplekken in de omgeving van de Efteling te vermijden).

Andere mooie en ruige gebieden zijn de Millinger Waard en de Gelderse Poort op de zuid-oever van de Waal dicht bij Nijmegen, de uiterwaarden van de Waal vanuit Tiel of vanuit Zaltbommel (op beide oevers) en de omgeving van slot Loevestein (zuidoever). Anders dan bij de Grensmaas, is er hier niet één GR-pad dat het maximum haalt uit de mogelijkheden die de nieuwe natuur biedt : je zal zelf enkele bestaande GR-paden moeten aan elkaar schakelen en combineren met lokale paden. Enkele GR-paden die als start kunnen dienen (van oost naar west) : Streekpad Nijmegen, Betuwepad (link tussen beide via deze veerpont), een stukje van het Maarten van Rossum pad, een stukje van het Waterliniepad.
Op papier lijkt packraften ook langs de rivier een goed idee. In de praktijk valt dat tegen : de Waal zelf is niet aantrekkelijk door de sterke stroming, de wind die vrij spel heeft en de drukke scheepvaart. Er zijn heel veel kreken en zijarmen parallel met de Waal die wachten op verkenning, maar dat zijn vaak kortere trajecten. Het blijft iets avontuurlijk voor mensen met ervaring : de gewone kajakverhuur beperkt zich - terecht - tot de kleinere kanalen en plassen binnen de dijken.

Nuttige links

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be