Inleiding
Er zijn honderden varianten te koop die de wandelaar een veilig onderkomen wil bieden tijdens hun meerdaagse tochten.
Tal van termen worden gebruikt om ze onder te brengen in een aantal categorieën. Veel terugkerende termen zijn tarp,tarptent of trekking pole tent en tent. Ze worden door fabrikanten niet altijd even helder gebruikt. Dat maakt het soms verwarrend. Om niet te verzeilen in een semantische discussie waar de ene variant verschilt van de andere maken we hier een afbakening om al de verschillende types onder te brengen in drie hoofdcategorieën om het overzichtelijk te houden.Dit sluit door tal van hybrides die er bestaan een discussie niet uit.
3 soorten tarp
Flat tarp: Stuk buitendoek, meestal rechthoekig of vierkant, uitzonderlijk ook in een 5-hoek (vb Hilleberg tarp 5) of 6-hoek, steeds zonder catenary cut in de ridgeline(s) waardoor in allerhande vormen kan worden opgesteld voor extra beschutting. Flat tarps zijn het meest functioneel wanneer vervaardigd uit een wat rekbaar materiaal zoals silnylon. Flat tarps uit dyneema composite (cuben fibre) beperken de opstelmogelijkheden enorm.
Catenary cut tarp: Stuk buitendoek met een catenary cut in de ridgeline waarbij de ridgeline de tarp steeds in twee symmetrisch gelijke delen verdeeld (vb: MLD grace tarps). De catenary cut in de ridgeline beperkt de opstelmogelijkheden tot de zogenaamde A-frame, maar zorgt er daarentegen wel voor dat steeds een strakke opstelling zonder rimpels in het doek kan worden bekomen, ook wanneer de tarp uit dyneema composite is vervaardigd. Een catenary cut tarp kan uitgerust zijn met zogenaamde beaks, overhangende stukken doek die meer bescherming bieden tegen de weerselementen (vb MLD patrol tarp).
Shaped tarp:bestaan uit een stuk buitendoek met meerdere catenary cut ridgelines waardoor de shaped tarp een voorgevormde vorm heeft. De meeste modellen zijn daarbij slechts in één configuratie op te stellen (bv MSR Twing, Zpacks Hexamid), uitzonderlijk is er wat speelmogelijkheid met het doek en zijn meerdere opstelmogelijkheden mogelijk (vb MLD trailstar). De shaped tarp heeft geen ritssluiting in het doek waardoor er nog steeds een permanente opening is met de buitenwereld.
De MSR Twing is door Steve Behaeghel en Katrijn Van Nieuwenhuyse al serieus uitgetest, zelfs in de in winter, maar kan wel niet helemaal afgesloten worden.
Tarptent of trekking pole tent
Dit soort lichtgewicht shelters zijn dikwijls ontwikkeld vanuit bestaande tenten met de bedoeling een zo licht mogelijk onderkomen te creeren dat nog voldoende beschutting biedt voor de gegeven omstandigheden. Een tarptent wordt opgesteld met één of twee wandelstokken en waarbij in het buitendoek één of meerdere deuren zijn aangebracht waardoor de tarptent/trekking pole tent volledig van de buitenwereld kan worden afgesloten. Hiervoor wordt meestal een rits voor gebruikt. Een enkele keer wordt een velcro sluiting gebruikt of een overlap van stof. (hexamid solo tent). Er wordt geen gebruik gemaakt van tentpoles met uitzondering soms kleine carbonstaafjes op de uiteinden voor een meer functionele vorm of een koppelstuk die, afhankelijk van de uitvoering twee wandelstokken met elkaar verbindt (bv lightheart SoLong). Wanneer de gebruiker geen wandelstokken gebruikt kunnen bijhorende tentstokken worden geleverd door de fabrikant maar dan schakel je misschien beter over op een shelter met tentpoles daar bv de gewichtswinst zero is.
.jpg)
https://www.tarptent.com/product/notch/
Aanpassingen kunnen zitten op het achterwege laten van een grondzeil of gebruik van lichtere materialen zoals mesh ipv stof voor een eventuele binnentent wanneer het hoofdoel is een insektenvrije binnenruimte te creeeren. Sommige tarptenten zijn modulair op te bouwen en daardoor flexibeler inzetbaar. Zie de eerder genoemde Notch vs pro trail. Deze laatste heeft een geintegreerd grondzeil dat gekoppeld aan het buitenzeil en daardoor niet deelbaar. Tarptenten zijn globaal gezien niet geschikt voor winterse omstandigheden met wind en sneeuwval. Net zoals bij iedere shelter moet je, wanneer je groter bent dan gemiddeld, uitkijken dat je tarptent niet te krap is. Het grondoppervlak van de leefruimte zegt niet alles. Eén stok uitvoeringen zoals pyramide tenten zijn goed bestand tegen wind en sneeuwval door de hellingsgraad van het doek maar de rand valt als "leefbare ruimte" sneller af als het zeil te laag komt. Opstellingen met twee stokken hebben een gunstiger oppervlak/volume verhouding. (zie linken onderaan).
.png)
Tent
Klassieke tenten: al dan niet uitgevoerd met één enkel buitenzeil of dubbellaags met zowel een buiten als binnenzeil. Het grondzeil is verbonden met de wanden van het binnen- of buitenzeil (wanneer het een éénlagig tentzeil betreft).Voor de opstelling wordt gebruikt gemaakt van tentpoles die samen met het zeil structuur geven aan de shelter. De wijze van uitvoering bepaalt de inzetbaarheid van de tent waarbij stormvastheid en belasting onder sneeuw de belangrijkste zijn. De volgorde van opbouw kan verschillend zijn. Soms moet eerst het buitenzeil worden geplaatst. Bij anderen eerst de binnentent. Deze soort is minder geschikt in regenachtige gebieden. Een grondiger bespreking van tenten vind je op: Hoe kies ik een tent?
Criteria die meespelen om een gerichte keuze te maken
De keuze die je maakt, hangt uiteraard af van verschillende factoren, die vooral bepaald worden door persoonlijke wensen, comfort en type van tocht.
- mate van beschutting tegen wind, regen, sneeuw, koude (seizoensgebonden factoren), insekten en andere fauna
- mate van contact met de omgeving (vanuit de tent bij stabiel weer).
- Plaats van de ingang (instappen op de kop vs via zijkant)
- mate van het bieden van privacy.
- te verwachte comfort en grootte van de binnenruimte (lengte, breedte, hoogte), wat samenhangt met het aantal personen en postuur van de gebruikers, eventuele eisen mbt luifel)
- gewicht en inpakvolume van de shelter
- opstelgemak (wat afhankelijk is van het terrein, ondergrond, en beschikbare plaats die nodig is voor een goede opstelling)
- persoonlijke voorkeur, imago en trekkingstijl die je hanteert (kamperen vs bivakkeren). De kleur van het buitenszeil bepaalt de zichtbaarheid in het landschap.
- aantal personen per tent
- flexibiliteit en inzetbaarheid van het geheel (Kies je voor een modulair opgebouwd systeem afhankelijk van de tocht die je wil lopen of kies je voor een eerder statisch product)
- eenvoud van het ontwerp (minimalistisch van vorm of met tal van snufjes)Volgorde van opbouw eerst buitenzeil versus binnenzeil, aantal scheerlijnen en ankerpunten...
- Materiaal eigenschappen van het produkt (bv dyneema vs silnylon vs polyester)
- Financiele mogelijkheden (dyneema vs nylon vs fabrikant)
- materiaal reeds in je bezit waar je verder op wil bouwen (bv wandelstokken) of aankoop aanvullend materiaal
- vaardigheden (en vermogen tot anticiperen) van de hiker (die liggen hoger bij een tarp in vergelijking met een tent)
Tarps: voor- en nadelen
Pro
Bij minimalistische uitvoering (zonder "origami" optie) geeft dit een minimaal gewicht en pakvolume. Er zijn fabrikanten die een combinatie leveren van tarp en poncho. Gezien het beperkte oppervlak is dit een primitief onderkomen maar door dubbel gebruik lijkt het qua gewicht onevenaarbaar. Dit heeft zijn prijs op gebied van comfort en daagt de ‘avonturier’ uit om oplossingen te zoeken. Een tarp is te gebruiken op ruw terrein daar je enkel een vlak oppervlak moet vinden ter grootte van je slaapmat.
Bron: https://dzjow.com/2011/06/08/tarping-with-the-grace-solo-spinntex-97
Bij voldoende afspanpunten (zowel op de rand als op het zeil) is een tarp heel stormvast. Hou lager bij de grond hoe kleiner het windvangend vermogen. Bij stabiel weer heb je een relatief grote leefruimte onder het zeil waar je gemakkelijk je potje onder kan koken. Zeker als je een groter zeil hebt aangekocht. Het is een simpel systeem dat gemakkelijk is op te stellen. Het open hoofdeinde geeft het gevoel van in nauw kontakt te zijn met je omgeving en kan de beleving vergroten. Maar de omgeving staat ook in contact met jou. Bij voldoende vaardigheden en acceptatie van de realiteit kan je heel wat omstandigheden de baas maar het houdt vermoedelijk op wanneer je geconfronteerd wordt met sneeuwbuien gecombineerd met wind. Bij stabiel en droog weer is een systeem zonder zorgen. Een tarp beschermt de bivak/slaapzak tegen infra rooduitstraling tijdens de nacht en vermindert bij dalende temperaturen het risico van condensatie op de slaapzak.
Contra
Bij minimalistische uitvoering en wisselvallig weer moet je vaardigheden hebben en enige hardheid om om te gaan met wind en regen omdat infiltratie van water op bv slaapzak niet altijd te vermijden is en daarom een lichte bivakzak meestal aangewezen is. Deze helpt ook om de slaapzak meer op temperatuur te houden omdat hij de wind blokkeert. Ideaal is een voldoende grote bivakzak waar ook je mat in kan verdwijnen. Dit geeft ook een extra bescherming voor je lichtgewicht slaapmat. Bij wisselende weersomstandigheden en natte ondergrond is een extra licht grondzeil aanbevolen (bv polycree). Trekkingpoles zijn onontbeerlijk in gebieden waar je geen materiaal uit de natuur kan halen om de tarp op te zetten. Ben je iemand die zonder wandelstokken loopt is dat extra “dood” gewicht wat je naast grondzeiltje en bivakzak op moet tellen bij het gewicht van de tarp. Wanneer het zeil laag wordt opgespannen bij onstuimig weer is de leefruimte enigszins beperkt en bestaat het risico dat je in contact komt met de wanden. Condensatie langs de binnenkant is dikwijls een realiteit bij dalende temperaturen. Het is mogelijk dat gedurende de avond/nacht de wind van richting veranderd en je de tarp moet heroriënteren. Tijdens het muggenseizoen ben je overgeleverd aan insekten. Schuilen kan je onder een muggennet of in je bivakzak wat je bewegingsvrijheid beperkt Je privacy komt met het gebruik een tarp wat meer onder druk te staan.Als de mate van beschutting belangrijk is dan kan je beter overschakelen op een ander type shelter of je kiest voor een tarp die modulair op te bouwen is tot een tarptent. Zie bv de HMG echo 2 shelter die als basis een tarp is met Catenary curve maar aangevuld kan worden met een binnentent en bijpassende frontzeil die een luifel creeërt.
De aanschaf van een groter zeil dat je naar de weersomstandigheden aan kan passen/plooien voor extra beschutting heeft het nadeel dat het gewicht hoger kan liggen dan een voorgevormde tarp omdat die economischer om gaat met de gebruikte stof. Het afspannen kan ook meer tijd vragen. Maar als je iemand bent die graag experimenteert en wil spelen met tal van variaties afhankelijk van de omstandigheden op het terrein neem je er dat extra gewicht graag bij.
Tarptenten: voor- en nadelen
Pro
Afhankelijk van de uitvoering geeft het een goede bescherming. Sommige types (bv pyramide tenten) zijn erg windvast. Pyramidetenten hebben maar één trekkingpool nodig. Rondom afgespannen tot tegen de grond maakt een bivakzak veelal overbodig en kan je je beperken toe een los grondzeil al dan niet in de vorm van een badkuip. Alleen de plaats van de slaapmat is dan bedekt. Op de overige ruimte kan je relatief veilig koken. Bij open deur blijf je in nauw contact met je omgeving.
De modulaire opbouw van sommige types geeft extra ruimte om te spelen met de mogelijkheden. Schaf je je een binnentent aan bij de duomid dan evolueert deze combinatie richting tent. Dat geeft je de mogelijkheid om afhankelijk van je trip een of meerdere elementen thuis laten.
Contra
Door zijn vaste vorm heb je bij sommige types meer ruimte nodig voor een goede opstelling daar de afspanlijnen soms een behoorlijke lengte hebben. Oneffen terrein is soms een hindernis voor een stabiele opstelling (bv bij Pyramide tenten) Modulair opgebouwde types vragen meer opbouwtijd. Eén-stok opstellingen delen de binnenruimte bij pyramidetenten in twee. Dat wordt soms als hinderlijk ervaren bij het in en uitstappen. Dit is op te lossen door twee wandelstokken in schaar te plaatsen maar dan heb je meestal verlengstukken nodig voor de gewenste lengte. Door de afwezigheid van een binnentent wordt je rechtstreeks geconfronteerd met condensatie langs de binnenkant van het zeil.
https://www.tarptent.com/product/stratospire-2/
Een voorbeeld ter illustratie: stel, je zoekt een shelter voor twee personen. Je zou kunnen kiezen voor een Duomid pyramide tent of bv de meer tunnelvormige StratoSpire. Een StratoSpire heeft het voordeel dat bij lichte regen je voor een betere ventillatie straffeloos de deur open kan laten. Bij een duomid is dat niet mogelijk zonder het risico dat je slaapzak nat wordt.
.jpg)
http://www.trailblaze-trekking.com
Overschakelen op bv een Duo XL geeft dan meer mogelijkheden. Door de asymetische constructie van de pyramide lig je meer beschut. Gebruik je een duomid solo dan stelt zich dat probleem niet.
Tenten: voor- en nadelen
Pro
Niet iedere tent is geschikt voor elke omstandigheid. Wintertenten hebben andere vereisten dan de zgn "drie-seizoens tenten". Er bestaat een grote variatie aan uitvoeringen en tentvormen zodat je zelfs voor de meest extreme omstandigheden een veilig onderkomen kan vinden. Meer is te lezen in het artikel Hoe kies ik een tent?.
Je kan je volledig afsluiten van de buitenwereld als je dat wenst. Voor sommigen is dat essentieel om een goede nachtrust te hebben. Niet ieder tent laat een goed contact toe met de omgeving bij stabiel weer met open deur terwijl de ventillatie opties beperkt zijn. Toch moet je realistisch blijven in je verwachtingen mbt "condensvrij". Het is een aspect dat inherent verbonden is met meerdaagse tochten.
Vind je contact met de omgeving belangrijk en vermijd je winterse toestanden dan zijn er enkele tarptenten die heel goed scoren zoals de Hilleberg Anaris of SoLong 6.
Sommige tenten kunnen concureren qua gewicht met veel tarpshelters maar de leefbare ruimte kan soms erg beperkt zijn. Extreem lichtgewicht materiaal is soms erg fragiel en gevoeliger voor veroudering. Het voordeel van kleine alpine tenten is dat deze ingezet kunnen worden op korte snelle trekkings waar je moet zoeken naar vlakke plaatsen. Laat je niet misleiden door zgn zelfdragende constructies. Iedere tent moet goed verankerd worden. Bij een ruimere luifel kan je buiten, beschut, nog aktiviteiten zoals koken uitvoeren. In de tent koken is altijd een risicovol gebeuren. Bij heel wat tenten kan je een tarpshelter gevoel creeren door de binnentent thuis te laten en enkel met het buitenzeil te vertrekken. Het kan een goedkope oplossing zijn om te ervaren hoe dergelijke types aanvoelen om daarna conclusies te trekken of dit een shelter is die je zou kunnen waarderen. De leercurve bij gebruik van een tarptent is geleidelijker dan een rechtstreekse overstap van een tent naar een tarp.
Contra
Comfort en kwaliteit heeft zijn prijs in een groter gewicht en pakvolume. In sommige gebieden is het soms zoeken naar een geschikte vlakke plaats om de tent goed te kunnen plaatsen en hebben ze veel ruimte nodig. Solo-tenten stellen minder problemen dan meerpersoons tenten. Dit is iets om rekening mee te houden.
Besluit
Ga niet over een nacht ijs bij de aankoop van een tarp, tarptent of tent. Probeer de inzet te visualiseren.
Reisverslagen van anderen kunnen je op weg helpen.Welke types kom je tegen binnen het verhaal? Een verhaal vanaf de westkust van de VS zal vermoedelijk verschillend zijn van een reisverslag langs de Schotse westkust. Wat wordt erover gezegd? Lees of bekijk besprekingen van echte gebruikers. Een bespreking van een product zonder dat deze is uitgetest door de reviewer heeft weinig waarde.
Uiteindelijk zal je toch zelf een beslissing moeten nemen. Troost je met de gedachte dat het ideaal niet bestaat maar je kan er wel naar streven.
Nuttige bronnen
- https://andrewskurka.com/backpacking-shelters-big-tall-sprawwwl
- https://debbiestochten.com/2013/02/23/slapen-onder-een-tarp-de-trailstar/
- https://www.slingfin.com/blogs/the-beta/tent-fabric-101-nylon-vs-polyester-vs-dyneema-cuben
- https://www.slingfin.com/blogs/the-beta/fabric-coatings-101-pu-vs-pe-vs-silicone
- solo tent vergelijking