Europa is dooraderd van langeafstandsroutes. En ook het (commerciële) aanbod van avontuurlijke reizen voor gezinnen met kleine kinderen groeit. Het is vooral belangrijk die bestemmingen en routes uit te pikken die voor jouw gezin mogelijk zijn. Daarbij zijn enkele criteria van belang. We zetten ze eventjes op een rijtje.

Je eigen ervaring

Het spreekt voor zich dat je geen paden op gaat van een moeilijkheidsgraad waar je als ouder nog niet vertrouwd mee bent. Maar als je al technische routes ondernomen hebt, kan je daar ook mét die baby of peuter naar toe. Kinderen houden namelijk van wat afwisseling. Al blijft het wel inschatten of je hun veiligheid voldoende kan waarborgen.

Hiking_kinderen10(1).jpg

Op stap gaan met je kinderen in de bergen? Doe niets waar je zelf geen ervaring mee hebt of waar je je onveilig voelt (foto: Nick Meynen).

De variatie in het terrein

Kinderen zijn fantastische wandelaars als er iets te beleven valt. Ze houden niet van lange, gemakkelijke paden. Ga voor een gevarieerd parcours met uitzichten, smalle paadjes, een stukje klauteren, een rivier doorwaden… Uiteraard moeten die uitdagingen ook op maat van je kind zijn.

Hiking_kinderen11(1).jpg

Het sprookjesachtige Cappadocië is een speeltuin voor kinderen (foto: Bart Smets).

Het klimaat & insecten

Bij droog weer kun je kinderen gemakkelijker blijven motiveren voor een meerdaagse tocht. Een regio met zongarantie, bijv. de zuidelijke Alpen, is te verkiezen boven natte gebieden, zoals Schotland. Je moet er wel rekening houden met de kans op een warmte-onweer in de namiddag, dus start ’s morgens op tijd zodat je voor het onweer op je bestemming aankomt. Over het algemeen moet je bij het trekken met kinderen nog vaker de weerberichten controleren, dubbel checken en je programma naargelang aanpassen. Net zo belangrijk is dat je zelf het weer een beetje leert te ‘lezen’, dat zie je bijvoorbeeld aan de snelheid waarmee wolken zich boven de toppen van de bergen als paddenstoelen vormen. Dit duidt op een komend onweer.

Hoe dan ook moet je op alle weerscondities voorbereid zijn. Voorzie voor het hele gezin bescherming tegen zon, koude én regen: waterdichte jassen, handschoenen, zonnepetjes en zonnebrillen.

In de noordelijke regio’s van Europa zijn sommige gebieden berucht om hun vele muggen en andere insecten tijdens hoogzomer. Die mijd je dan ook best.

Hiking_kinderen12(1).jpg

Op stap gaan in een regenachtig klimaat kan, als je weet dat niemand er mentaal last van krijgt en je het goeie materiaal hebt.

Let op met de hoogte

Wil je in het hooggebergte op stap, dan moet je wel rekening houden met de leeftijd van je kinderen. Er is geen wetenschappelijke studie die aantoont dat kinderen meer gevoelig zijn voor hoogteziekte maar ze zijn vaak minder goed in staat eventuele klachten te verwoorden. Daarnaast zijn kinderen vaker verkouden van volwassenen en een verkouden kind kan minder goed de oren ‘klaren’, dus drukverschillen tussen het binnenoor en de omgeving overbruggen. Een baby weet al helemaal niet hoe die de oren moet klaren. Tot slot hebben ze een minder goed ontwikkeld dorst- en hongergevoel en beschikken ze meestal over kleinere energiereserves waarmee ze vrij onzuinig omspringen. Regelmatig eten en vooral drinken wordt dan extra belangrijk om uitdroging te voorkomen en hoogteziekte vermijden.

Als je boven 2500m overnacht, moet je nagaan of je kinderen klagen over hoofd- of oorpijn en ongewoon gedrag in de gaten houden.

Voor baby’s tot een jaar luidt het doktersadvies dat je onder 2500m stapt en lager dan 2000m slaapt. Voor peuters tot drie jaar worden die cijfers 3000m en 2500m. Kleine kinderen (tot 6 jaar) slapen best onder 3000m en oudere kinderen (tot 12 jaar) onder 4000m.

Bronnen:
“Wandelen met Flora” van Nick Meynen, “Hoe blijf ik gezond in de hoogte” van Han Willems en “The altitude experience” van Mike Farris.

Hiking_kinderen13(1).jpg

Met kinderen naar het hooggebergte kan, maar hou rekening met de aanbevolen hoogte (foto: Nick Meynen).

Binnen slapen of in een tent?

Beide formules hebben voor- en nadelen. Er is enerzijds de afweging gewicht versus afstand:

  • Bij het binnen slapen kan je het gewicht van de rugzak beperkt houden, zeker als je ook nog eens je kind moet dragen. De nadelen zijn dat je etappes vastliggen en je dus verplicht je overnachtingsplaats moet bereiken en de hogere kostprijs. In sommige gebieden, zoals de Alpen, liggen de bergen en dorpen niet te ver uit elkaar. In andere landen en streken, bijvoorbeeld de Schotse Highlands of Noorwegen, zit je vaker met lange dagetappes. Het komt er dus op neer goed in te schatten hoe groot het aantal wandeluren is tussen de overnachtingsplaatsen om de haalbaarheid in te schatten (zie pagina ‘plannen’).
  • Bij het kamperen heb je veel meer materiaal mee: tent, matje, slaapzak, kookgerei en eten. Zeker als je je kind nog veel moet dragen kan dit gewicht een drempel zijn, tenzij je gebruik maakt van een ezel of bolderkar (zie pagina ‘inpakken’), of in staat bent om erg minimalistisch te pakken. Aan de andere kant ben je wel veel vrijer en kan je stoppen op maat van je gezin.

Daarnaast is er het aspect bewegen. Een baby die slaapt, ligt meestal stil maar kan je soms moeilijk de hele nacht stil houden. Als je baby nog borstvoeding krijgt, dan kan je die snel sussen voor er te veel lawaai gemaakt wordt, maar echt gerust slaap je toch niet. Met iets oudere kinderen is het wat eenvoudiger maar het hangt wel sterk af van het slaapgedrag. Slechte slapers neem je beter niet mee naar een berghut omdat je daar meestal in grotere slaapzalen overnacht, tenzij je een aparte kamer kan krijgen (in de Alpenlanden meer en meer het geval).

Hiking_kinderen14(1).jpg

Kamperen met de kinderen: extra gewicht maar veel meer vrijheid (foto: Nele Van Mieghem).

Een tweepersoonskamer in een gîte en als je veel geluk hebt in een berghut, is nog altijd de meest comfortabele optie bij wandelen in de bergen. Een baby leg je dan gewoon mee in bed, voor een peuter kun je meestal zonder veel moeite een bedje maken van de reservedekens (en soms zelfs reservematras). In uitzonderlijke gevallen heeft een berghut zelfs een babybedje. Voor een kleuter kan het ook een oplossing zijn om een luchtmatrasje mee te nemen.

De diverse alpenclubs hebben enkele interessante brochures met kindvriendelijke hutten. Die kunnen ideeën geven voor een tweedaagse of langere huttentocht.

  • OeAV en DAV (Oostenrijkse en Duitse Alpenvereniging), Mit Kindern auf Hütten: brochure te downloaden op www.alpenverein.at of www.alpenverein.de)
  • SAC (Zwitserse Alpenclub), Höhenflüge, Familienfreundliche SAC-Berghütten: brochure tedownloaden op www.sac-cas.ch)
  • CAF (Franse Alpenclub), Refuges en famille, 16 refuges accessibles en Savoie: brochure te downloaden op www.ffcam.fr)

Het eenvoudigste is de naam van de brochure in Google intikken.

Hoe het er aan toe gaan in een berghut, zie je in onderstaand filmpje gemaakt door buitensportmagazine Op Pad. Tip: bij een (gezins)lidmaatschap van een bergsportfederatie (Klim- en Bergsportfederatie of NKBV) krijg je korting bij het overnachten in hutten. Zeker bij een langere huttentocht is dit een aanrader.

Bevoorradingsmogelijkheden

Als je voor een bestemming kiest die wat dichter bij de bewoonde wereld ligt, kan je ook gemakkelijker bevoorraden en heb je sneller toegang tot een dokter of apotheker en openbaar vervoer.