Een ideale bestemming voor een wandelweek in de bergen in het voorjaar of najaar, wanneer bergwandelen in Scandinavië of de Alpen niet mogelijk is. Alles is er om de bergwandelaar te plezieren : mooie landschappen en rijke natuur, degelijke paden met een eeuwenoude voorgeschiedenis.

Situering

De Balearen liggen ten oosten van de rest van Spanje in de Middellandse Zee. Mallorca is het grootste eiland van de Balearen en is het meest geschikt voor een wandelreis. Menorca heeft een interessant kustpad. De andere eilanden - Ibiza en Formentera - zijn eigenlijk te klein als wandelbestemming.

Mallorca is ongeveer 3500 km² groot en is dicht bevolkt (vergelijkbaar met België en Nederland).

De indeling van het eiland is eenvoudig :

  • In het noordwesten liggen de bergen : de Serra de Tramuntana. Hier liggen de interessantste wandelingen. De hoogste toppen zijn 1300 à 1400 m hoog. De hellingen zijn bebost, de kammen zijn open met wijdse uitzichten in alle richtingen. Er liggen ook een aantal stuwmeren. De bodem is vooral kalksteen en zandsteen. Er is niet echt een kust : de bergen lopen gewoonweg door tot in de zee.
  • In een baai aan de zuidkant ligt de hoofdstad Palma (alleen de vastelanders zeggen "Palma de Mallorca"). Ongeveer de helft van de bevolking woont in de hoofdstad.
  • De het midden van het eiland is relatief vlak. Dit is de Pla de Mallorca of Llanura de Mallorca. Tot de jaren '60, voor de opkomst van het toerisme, woonde  het grootste deel van de bevolking in dit landbouwgebied, vaak als kleine pachter die de grond bewerkte voor rijke eigenaars die elders woonden.
  • Aan de zuidoostkust ligt een reeks heuvels, de Serra de Levante.

Balearen kaart.png

Menorca is veel kleiner, net geen 700 km². Er is geen grote stad, er zijn twee kleine stadjes Mahón (of Maó) en Ciutadella. Het binnenland van dit eiland is licht heuvelachtig.

De Balearen zijn een geliefde bestemming voor toeristen van buiten Spanje. De meesten blijven heel voorspelbaar in badplaatsen hangen. In de winter (november - maart) zijn de klassieke badplaatsen grotendeels leeg en zullen de restaurantjes, winkels in dergelijke plekken gesloten zijn.

De officiële talen zijn Spaans en Catalaans. Je vind heel veel informatie in Engels, Frans en Duits.

De beste periode hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren

  • juli en augustus vallen in de praktijk af. Te warm en te druk.
  • april - mei en september - oktober zijn wellicht de beste maanden. De meeste voorzieningen voor de klassieke strandtoerist zijn dan nog open.
    In de lente is alles groener en zijn er meer bloemen. In het najaar is het zeewater nog warmer, wat aangenamer is voor wie wil zwemmen of snorkelen.
  • in de winter is het klimaat wat anders : de tramuntana, een gure koude wind uit het noorden, waait dan vaak. Dit brengt in de Serra de Tramuntana meer regen en af en toe wat sneeuw.

Menorca winter storm.jpg

Kustpad GR223 in Menorca bij Ciutadella tijdens een storm. Zoals op alle kustpaden moet je bij extreem weer een etappe overslaan of uitwijken naar landschappelijk minder interessante paden in het binnenland.

Openbaar vervoer en bereikbaarheid

Mallorca bereiken

Met het vliegtuig kom je aan in Palma. Airport bus naar Palma Centrum.

Met de ferry vanuit Barcelona of Valencia heb je de keuze tussen Palma (vlak bij het zuidwestelijke uiteinde van de bergen en van de GR221) en Alcúdia (bij het noordoostelijke uiteinde).

Menorca bereiken

Met het vliegtuig kom je aan in de luchthaven van Mahón.

Met de ferry vanuit Barcelona heb je de keuze tussen Port Mahón in het oosten van het eiland of Ciutadella in het westen van het eiland. De GR223 passeert langs beide ferry-terminals.

Ter plaatse

Er is een uitgebreid netwerk van bussen en drie spoorlijntjes op Mallorca die bijna allemaal vertrekken in Palma. Zie website voor Mallorca van TIB.
Er is één grote buslijn op de hoofdweg en een hele boel aftakkingen naar ongeveer elke plek aan de kust in Menorca. Zie website van Menorca van TIB.
Wie de GR221 halfweg in Sollér wil starten, neemt de legendarische tramlijn.
Meerdere ferry's per dag tussen Mallorca (Alcúdia) en Menorca (Ciutadella). Reken 2 uur vaartijd.

mallorca pedra en sec.JPG

Op de GR221. Op deze olijfboomgaard zijn alle terrassen eeuwen geleden gebouwd met gestapelde stenen (dry stone / pedra en sec)

Interessante tochten

GR221 "Ruta de Pedra en Sec"

Dit is de meest bekende wandelroute van de Balearen. Ze volgt oude paden door de Serra de Tramuntana en doorloopt min of meer de volledige lengte van deze bergketen. De naam komt van de vele muurtjes en andere constructies in gestapelde stenen. Lengte 140 km, ca. 5500 m+. Normaal 8 stapdagen, waardoor de hoogteverschillen verteerbaar blijven. Fysiek sterke stappers kunnen dat in minder stapdagen, of hebben ruimte voor extraatjes links en rechts. Er is ook een ingekorte versie van 5 stapdagen. Het is nog niet overal gemarkeerd ; een gps of een goede kaart is nuttig.

Je overnacht in de gewone B&B of hotelletjes, al dan niet met bagagetransport.
Of je overnacht in "Refugis" : dit zijn geen berghutten zoals in de Alpen, maar oude publieke gebouwen die omgebouwd zijn tot iets wat nog best te vergelijken is met een kleinschalige jeugdherberg : enkele kleine slaapzalen, een douche, een eetruimte waar je ontbijt en avondeten kan krijgen (erg laat - op zijn Spaans). De beheerder is meestal geen gedreven wandelaar, maar iemand in loondienst van bv. de gemeente.
Net als in de Alpen heb je naast deze officiële "Refugis" ook andere gebouwtjes op prachtige locaties die ook zo heten, maar die eigenlijk bivakhutten zijn en waar er behalve wat banken en een kachel of open haard, niets aanwezig is (vaak ook geen water !).
Er zijn enkele legale bivakzones "Zonas de Acampada", beheerd door IBANAT (een soort "Staatsbosbeheer" of "Natuur en Bos"). Vooraf reserveren en bedoeld voor tent-trekkers die 1 nacht overnachten en verdertrekken.
Je kan de meeste etappes van de GR221 met Refugis of bivakzones doen, maar niet allemaal. Hier en daar moet je dus uitwijken naar een andere formule en dat is in de praktijk een B&B of hotelletje. Of je kan met de nodige discretie en met veel respect voor natuur de edele kunst van het wildbivakkeren toepassen.

Mallorca Refugi de Galatzo.jpg

Refugi de Galatzó : een van de nieuwste "berghutten" op de GR221. Een vleugel van een leegstaande "finca" (groot Spaans landbouwdomein) is omgebouwd tot een accomodatie voor ca. 50 personen. Andere delen van de finca, bv. de olijfpers, zijn gerestaureerd.

Meer informatie over de GR221 :

  • de officiële website voor de GR221 op caminsdepedra.conselldemallorca.cat
  • Zeer handige interactieve kaart, met alle berghutten en bivakplaatsen. Deze kaart toont welke delen wel / welke delen niet gemarkeerd zijn - geen idee in welke mate dat dit altijd de laatste stand van zaken weergeeft.
  • de meest complete site met Refugis die ik kon vinden
  • piafmajorque.es : een vrij complete intro van de GR221 - commerciëel maar met veel details
  • commerciële website voor de GR221 met interessante recente aanvullingen bij de officiële websites.
  • enkele extra's :
    • Isla de Dragonera : met bootje vanuit Sant-Elm.
    • een leemte in de GR221 : een etappe dicht bij de zee. Maak hiervoor een kleine omweg naar Port d'Es Canonge, met de "Camí de sa Volta des General ". Via de "Camí des Pescadors" sluit je bij Esporles terug aan op de GR221.
    • De GR221 doortrekken tot het einde van het eiland, Cap de Formentor. Dit is zonder twijfel landschappelijk de mooiste kaap van heel Mallorca.
    • (PS : vergeet de beklimming van de hoogste top de Puig Major. Dit was bijna 50 jaar een radarstation van het Amerikaans leger - geen toegang, geen respect voor de natuur. Je kan er op, maar je moet vooraf toelating vragen want de top is ook nu nog militair gebied).

GR222 "Artá - Lluc"

Dit is - nog meer dan de GR221 - een recent project dat nog niet helemaal gerealiseerd is. De GR222 verlaat de GR221 bij Lluc : daar start normaal de laatste etappe start van de GR221. Ze maakt dan een brede toer door door het vlakke binnenland omheen het havenstadje Alcúdia en volgt dan een stuk de kust, tot Artá. 5 stapdagen, ongeveer

GR223 "Camí de Cavalls"

Dit is het kustpad dat de volle 360° van Menorca afwandelt. Zoals veel kustpaden is het ooit aangelegd om militaire patrouilles toe te laten. Die militairen waren te paard en zo kwam deze GR aan zijn naam. Het gaat dus om relatief gemakkelijke wandelpaden waar je ook ruiters en moutain-bikers zal kruisen.
186 km lang. De klassieke indeling is 10 stapdagen van 15 à 20 km per dag en gemiddeld 400 m stijgen per dag. Met andere woorden een erg relaxe indeling met veel ruimte voor strandjes, zwemmen of snorkelen. De meeste trekkers kiezen voor een pakketreis waarin verblijf in hotelletjes of B&B's inbegrepen is of juist voor een zelfgeplande reis die bivakkeren ("dormir al raso" PS : hiermee bedoelt men in Spanje : slapen onder de blote hemel, zonder tentje. Met "accampade libre" bedoelt men dagenlang op dezelfde plek blijven staan en dat is verboden.) 
Wie kiest voor de GR223 tijdens de winter valt bijna zeker terug op bivakkeren omdat dan veel hotelletjes en B&B's gesloten blijven.

Meer info :

Het loont de moeite om af en toe van het pad af te gaan en het binnenland in te trekken. Klassiekers : het meertje van Bassa Verda, de vallei en grot van Cova des Coloms, de vallei en ruïnes van Baranc de Son Boter. De Mola de Fornells in het noordoosten is het wildste en leegste stuk van de hele kust maar wordt door de Cami de Cavalls overgeslagen. En uiteraard is er een bus in de klometerslange volgebouwde zones rond Mahón en Ciutadella. 

Kustpaden op Mallorca

In het zuiden en zuidoosten zijn er interessante kustpaden. Het terrein is er veel vlakker dan op de GR221. De kust is heel gevarieerd en mooi, met overal inhammen "Cala" met perfect blauw water en soms een zandstrandje. Met wat googlen kan je vrij snel een eigen meerdaagse route langs kustpaden bijeenzoeken. Interessant als het wat kouder is en de strandtoeristen wegblijven : deze paden worden immers vooral gebruikt voor strandtoeristen / snorkelaars / ... die wegwillen van de drukke stranden vlak bij de badplaatsen. Een mogelijke 3 à 4-daagse in een zone waar de kustlijn bijna nergens verdwenen is onder wijken met toeristische villa's :

Mallorca Bij Cap ses Salines.jpg

Klifkust bij Cap ses Salines in het zuiden van Mallorca 

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be