Madeira heeft een lange traditie als bestemming voor een wandelvakantie. De levada's, irrigatiekanalen die het water van de regenachtige kant naar de droge en meer bewoonde kant brengen, zijn de speciale troef voor de wandelaar op dit bergachtige vulkanische eiland. Je komt daarmee op spectaculaire plekken die anders voor de doorsnee wandelaar onbereikbaar zouden zijn.

Situering

Madeira is vormt een stukje Portugal midden in de Atlantische oceaan. Het ligt op ca. 1000 km van Lissabon en 500 km van de Marrokaanse kust. De bevolking is een mix van lokale inwoners die er al vele generaties lang wonen en vooral Portugezen, Britten en Duitsers die er omwille van het klimaat en zo zijn komen wonen of een tweede verblijf hebben.

Het grootste deel van de bevolking woont in Funchal of één van de andere stedelijke zones in de buurt, aan de zuidkust. Als havenstad is Funchal ook een belangrijke tussenstop voor cruiseschepen. In deze haven vertrekt ook de Ferrydienst naar een klein buureiland Porto Santo. In de buurt van Funchal ligt ook de luchthaven ; er zijn directe vluchten van de Benelux. Van daaruit kan je verder met de bus of met een huurauto.

Het is een vulkanisch eiland dat zeer bergachtig is. De hoogste top van het eiland, de Pico Ruivo (1862) is tevens één van de hoogste toppen van Portugal. Door de ligging in de subtropen is er een uitgesproken micro-klimaat. De bergflanken aan de noordkant en westkant vangen veel regen, de zuidzijde en de oostzijde van het eiland zijn droog. Om dit op te lossen zijn met heel veel moeite irrigatiekanalen uitgehakt in de bergflanken en tunnels aangelegd om het water richting oost- en zuidkant te transporteren. Deze "levadas" zijn een belangrijk deel van het wandelnetwerk. Veel van deze levadas lopen dwars door bergflanken met subtropische plantengroei, watervalletjes, spectaculaire uitzichten maar zijn voor de rest vlot stapbare paden. Daarnaast heb je "veradas" : klassieke bergpaden waarbij de meest populaire ook voorzien zijn van trappen, ballustrades en dergelijke.

Interessante tochten

Geen klassieke trektochten

Madeira heeft geen doorgaande tochten van meerdere dagen. De meest gebruikelijke manier voor een wandelweek is om een huurauto (elektrische fietsen zijn een interessant alternatief) te nemen en interessante (halve)dagtochten af te wisselen met korte verplaatsingen. Wie niet graag in de bergen rijdt, kiest beter een andere bestemming - alle wegen op Madeira zijn bergwegen.

Wil je toch een thru-hike, dan kan je stukken van het padennetwerk aan elkaar hangen. Je bent dan in de praktijk aangewezen op bivakkeren. Met een beetje planning kan dit op de erkende bivakzones. Voor inspiratie van deze thru-hikes ben je aangewezen op verslagen van andere hikers. Het traject van de ultramarathon is een goede keuze (7000 m+ en 115 km op een 6-tal dagen). Zie bv. deze link, deze link, ... kortom google op Madeira en thru-hike, Madeira en trektocht enz.

Een speciaal geval zijn de Caminhos Reais, en dan vooral Caminho Real 23. Deze ringweg is aangelegd in de 19° eeuw op initiatief van de gouverneur. Het raakte in onbruik door de aanleg van de autowegen, maar het is grotendeels terug toegankelijk. Brede paden, verhard met kleine kasseitjes, veel trappen, ... ontworpen voor voetgangers en ezeltjes. Ca. 175 km, ca. 8500 m klimmen. 7 à 8 stapdagen, grotendeels op brede paden die verhard zijn met een soort vulkanische kasseitjes. Met onvermijdelijk een paar stukjes waar door erosie het 19° eeuwse pad verdween en er alleen een soort noodspoor is. Met onvermijdelijk een aantal stedelijke zones en wat asfalt. Maar daarnaast veel natuur, een voortdurende afwisseling van bergen met zee en een flink pak hoogtemeters. Kan blijkbaar met bagagetransport. 

Websites

Enkele die wat meer informatie geven dan de o zo vervelende lijstjes "7 beste wandelroutes op Madeira" :

  • madeira-walks.com : commerciële site, maar met een goed overzicht van afstand, wandelduur en technische moeilijkheden
  • deze blogger geeft een beschrijving van 60 wandelingen en gaat daarbij vooral op zoek naar de spectaculaire stukjes bergkam en niet naar de brave familietochtjes.
  • de gewone online bronnen bij de populaire wandel-apps (voor wat de info op deze apps waard is uiteraard - deze is doorgaans niet afkomstig van mensen met degelijke lokale kennis)

Wandelgidsen

Het eiland is populair bij Britten en Duitsers, dus vind je degelijke wandelgidsen in die talen van Rother, Cicerone, Trailblaizer.

Kledij en materiaal

Dit zijn bergen. Regen is altijd mogelijk, zeker aan de natte kant van het eiland. En op de pieken is het 15 à 20°C kouder dan vlak bij de zee in Funchal. Er zijn zeker paden die perfect te doen zijn met sandaaltjes, maar voor een geslaagde wandelweek in Madeira is alles wat je weet over schoenen, kledij, water- en picknick, trekkingstokken in de bergen, ook hier van toepassing. Een hoofdlampje voor de stukken tunnel in de levada's mag ook niet ontbreken.

Overnachten en bivakkeren

Madeira is een klassieke bestemming voor mensen die van landschap en natuur houden dus er is een uitgebreid netwerk aan B&B's, hotelletjes, agriturismo's, glampings, enz. 

Bivakkeren hoog in de bergen wordt blijkbaar getolleerd in de klassieke vorm : dus van zonsondergang tot zonsopgang ongeveer, geen sporen nalaten, geen vuur maken, maximaal één nacht op dezelfde plek. Een mooi vlak plekje vinden met water in de buurt is wel een uitdaging.

In het binnenland is er een netwerk van erkende bivakplekken. Je moet vooraf online reserveren : zie www.madeiracamping.com. Klassieke campings voor de medemensen die opteren voor de sleurhut, vind je niet op Madeira.

Andere activiteiten

In Madeira kan je ook terecht voor rotsklimmen, mountainbiken, canyoning en coasteering, surfstrandjes, vogelspotten, walvisspotten enzovoort.

De vulkanen op Madeira zijn al lang uitgedoofd. Wie juist op zoek is naar warmwaterbronnen en andere neveneffecten van actieve vulkanen, kan beter een wandelreis plannen op de Azoren of op de Canarische eilanden.