Samos wordt in iedere wandelblog omschreven als "een hikers' paradise". Ze heeft - meer dan andere Griekse eilanden - precies de juiste verhouding van vlot bereikbaar maar toch niet te druk, de klassieke rotskusten en zandstranden aangevuld met échte bergen in het binnenland, met statige bossen en met tientallen eeuwen cultuur. Je vind er ook het meest uitgebreide gemarkeerde padennetwerk van Griekenland.
Ikaria is de kleinere en minder bekende buur van Samos. Voor avontuurlijke fijnproevers.

Situering

Samos is een relatief groot eiland - ca. 480 km² - aan de oostkant van de Egeïsche zee, dicht bij de Turkse kust. 

Een vakantie op Samos kan heel vlot gecombineerd worden met enkele dagen op de buureilanden : Ikaria, Fourni en Patmos. Ikaria is half zo groot als Samos en heeft een vergelijkbaar landschap. Fourni ligt halfweg de 20 km brede zee-engte tussen Samos en Ikaria en Patmos ligt daar nog eens ten zuiden van. Deze twee eilandengroepjes zijn veel kleiner.

Samos is bekend voor zijn omvangrijke en zeer diverse bossen die ook tot laat in de zomer aangenaam groen blijven. De biodiversiteit is enorm, veel meer dan op vergelijkbare eilanden of kustzones aan de Middellandse zee. De redenen zijn de ligging vlak bij het Turkse vasteland en de enorme variatie in rotstypes : kalk, leisteen, gneis, vulkanisch, ... Een deel van deze rijkdom is beschermd als natuurpark.

Het westelijke deel van Samos wordt gedomineerd door het Kerkis-bergmassief (1434), de hoogste bergtop van de kusten en eilanden in het oosten van de Egeïsche zee. Samos heeft ook enkele interessante wetlands en watervallen. Het buureiland Ikaria bestaat in essentie uit één enkele bergkam, de Atheras, met een steile zuidflank en een veel rustiger en gevarieerdere noordflank. Deze kam heeft een reeks toppen die allemaal net boven 1000 m hoog zijn. 

Het beste wandelseizoen is april - mei en september - november. De zomer kan ook, maar dan is het een groot deel van de dag te warm in het binnenland, is merkbaar drukker en is de kans op felle noorderwind (Meltemi) groter. Maar eigenlijk kan je er het hele jaar door, ook in de wat nattere winter, terecht voor een interessante wandelbeleving.

De paden zijn vooral hoger in de bergen echte bergpaden, met rotsachtige ondergrond, losse keien en af en toe een kort technisch stukje (T2 / T3). Maar er zijn voldoende mogelijkheden met technisch eenvoudiger paden. Eens weg van de dorpen is het water over het algemeen schaars ; vaak moet je een aantal uren kunnen overbruggen tussen 2 dorpjes of waterpunten. 

Openbaar vervoer en bereikbaarheid

Samos is het hele jaar door bereikbaar met binnenlandse vluchten ; in de zomer zijn er ook directe vluchten vanuit De Benelux. Het buureiland Ikaria heeft een kleine luchthaven met binnenlandse vluchten. 

Samos en Ikaria zijn per ferry bereikbaar vanuit Athene. Het gaat om doorgaande ferry's die een hele reeks eiland achter elkaar bedienen. In de zomer is er ook een directe ferry tussen Samos en Kusadasi op het Turkse vasteland. 

De lokale busmaatschappij KTEL bedient alle grotere dorpen, de luchthaven en de ferry-havens op Samos enkele keren per dag. Op Ikaria is er in de zomer een beperkt busaanbod, meestal 1 bus per dag.

Interessante tochten

Het padennetwerk van Samos gaat in de eerste plaats uit van dagwandelingen die met een gehuurd vervoermiddel (auto, fiets, e-bike, lichte motorfiets, ...) bereikt worden. Het bestaat ca. 260 km goed onderhouden en gemarkeerde paden enerzijds en een hele reeks historische paadjes die deels in vergetelheid raken / raakten. Die investering in degelijke bewegwijzerde paden is vrij uniek voor Griekenland. De aanleg gebeurde grotendeels in 2019, in 2022 is alles terug opgefrist en zijn een reeks punten waar het pad niet goed functioneerde, weggewerkt. De 40-tal officiële wandelpaden van zeer uiteenlopende lengte zijn voor een stuk op geïsoleerde lussen en deels drie clusters van paden die onderling naar hartelust kunnen gecombineerd worden.

In die "clusters" zijn tochten van 2 à 3 dagen perfect mogelijk. het zijn :

  • het Kerkis-bergmassief in het westen van Samos, 
  • de westelijke flanken van het veel grotere en minder hoge massief omheen de Karounis in het midden van Samos 
  • de oostelijke flanken van datzelfde massief. 
    Het centrale gebied van het Karounis-massief - ook gekend als Aspros Vrachos Dendrias - is een Natura 2000 gebied zonder officiële paden. 
    Met het nodige voorbehoud : voor zover we kunnen nagaan is het wel mogelijk om in dit Natura 2000 gebied te wandelen ; er zijn trouwens ook een aantal boerderijen actief. Er is enkel beslist om geen officiële paden aan te leggen. 

Op het buureiland Ikaria is een gedreven groepje lokale vrijwilligers actief - OPS Ikarias - die de oude paden terug opent en bewegwijzert. Informeler en een stukje avontuurlijker dan op Samos. Voor een engelstalige introductie : deze link, deze link en deze link. De eigenlijke wandelinformatie is alleen het Grieks met online vertaalhulp beschikbaar. 

Enkele goede engelstalige wandelgidsen en -websites : 

  • Samosroute.gr : dit zijn de 40-tal paden van het officiële netwerk. Korte routebeschrijving, gpx, historische weetjes. 
  • www.samoshikes.com : bevat min of meer dezelfde informatie
  • Een meer persoonlijke benadering van een groot deel van deze paden op Samos staat in dit zeer uitgebreide artikel (Grieks of Googlenglish) van Stephanos Psimenos. Hij gaf ook een wandelgids uit ; "Samos hiking guide" van Stephanos Psimenos is verkrijgbaar in de betere boekhandel ; hij is de drijvende kracht achter het bedrijfje Terrain, dat wandelkaarten uitgeeft voor een reeks Griekse eilanden. 
  • Dieter Graf, die voor een hele reeks Griekse eilanden een wandelgids heeft, heeft er ook eentje voor Samos en Ikaria.
  • Rother heeft een Duitstalige gids, die wat minder uitgebreid is maar dan weer de buureilandjes Ikaria, Fourni en Patmos mee behandelt. Zoals steeds geeft Rother de beschreven routes ook mee als gpx.
  • Terrain heeft een relatief goede wandeltopokaart op 1:30.000 voor Samos. Een goede wandeltopokaart van Ikaria op 1:30.000 vind je bij Geopsis.
  • Wellicht de beste en meest avontuurlijke trail op Ikaria is de Transikarian. Deze volgt in essentie de kam van de Atheras, maar er is veel variatie, met stukken kustpad, bos, historische gebouwen, olijfgaarden, enz.
    3-tal stapdagen, ongeveer 50 km en ongeveer 2500 m+ / 2500 m-. Bergwandelen. Private berghut beschikbaar, daarnaast enkele eenvoudige shelters en een aantal bronnen. 

Andere nuttige informatie