Patagonië omvat in het Zuiden zowel Chili als Argentinië. De grens tussen beide landen loopt langs de ruggengraat van de Andes, die hier veel minder hoog reikt dan aan de Aconcagua, de Altiplano of de Peruaanse Andes.

Qua landschap en cultuur wijkt Patagonië volledig af van het klassieke Zuid-Amerika beeld. Geen indianen in kleurrijke gewaden, geen extreem hooggebergte zoals in Peru en Ecuador. Patagonië valt nog het best te omschrijven als een perfecte mix van Noorwegen, IJsland, Alaska, Nieuw-Zeeland en de Zwitserse Alpen, maar dan in een epische schaalvergroting. Er leven meer schapen in Patagonië dan mensen. Een levendige gaucho cultuur maakt het plaatje compleet.

Waar water nog puur te drinken is uit de vele azuurblauwe rivieren en meren. Endemische lengawouden die het landschap in vuur en vlam zetten in de herfst. Wandel op en rond actieve vulkanen en laat je betoveren door de sprookjesachtige araucaria wouden.

map-pat1 (1)_0.jpg

Het begane pad

Patagonië herbergt zowel in Chili als in Argentinië een aantal bekende nationale parken waar er goed gedocumenteerde, meerdaagse trekking routes te bewandelen vallen. Sommige van deze wandelroutes zijn de laatste jaren zeer populair geworden (in het hoofdseizoen) en trekken hordes toeristen aan. Ondanks ongevallen, blijft de wet eerder willekeurig en zijn er zeer weinig regels. Het contrast met toerisme- en natuurbeleid zoals gekend in de parken van USA, Canada en Nieuw-Zeeland kan niet groter zijn. Voor sommigen een zegen, maar voor de minder bedachte bezoeker een bedreiging voor de prachtige natuur.

Rijp voor exploratie

Patagonië is en blijft voornamelijk onontgonnen gebied waar nog een echte pioniersgeest heerst. 95% van de buitenlandse toeristen concentreren hun bezoek op slechts een paar procent van de mogelijkheden die Patagonië rijk is. Buiten de begaande paden is Patagonië een speeltuin voor wildernisliefhebbers waar in putje hoogzomer nog wekenlange tochten kunnen gemaakt worden en waar het uitwisselen van de yerba met een eenzame gaucho je enigste menselijk contact zal zijn.

Glaciar O’Higgins. Aysen. Patagonia. Chile.

Glaciar O’Higgins. Aysen. Patagonia. Chile.

Overnachten en kamperen

Toerisme is een belangrijke economische sector in Patagonië. Er is dan ook een ruim aanbod aan overnachtingsmogelijkheden, en zelfs in het hoogseizoen is reserveren meestal niet nodig. Daar staat tegenover dat de meeste overnachtingsmogelijkheden relatief duur zijn.  

In de grotere steden en in de buurt van toeristische hotspots vind je hotels (meestal luxueuzer) en hostales (veelal kleinschalige hostels met een paar slaapzalen). Hosterias zijn de kleinschaligere variant van de hostales, maar beiden een gelijkaardig comfort. Ze worden dikwijls uitgebaat door families en bieden in de meer afgelegen gebieden (waar er vaak geen hotels en hostales zijn) een goed onderkomen.

Ook hospedajes en recidenciales zijn vrijwel overal te vinden en bieden een eenvoudigere accommodatie aan. Meestal is het een vrije kamer (al dan niet met ontbijt) in een gezinswoning.

Cabañas zijn goed voorziene hutjes, huisjes of appartementen waar men voor zichzelf moet zorgen, vaak terug te vinden in de meer afgelegen gebieden.

Aan de toeristische hotspots en populaire wandelgebieden zijn doorgaans ook campings te vinden. Deze zijn echter net zoals de andere overnachtingsmogelijkheden wel eerder aan de dure kant. Wild kamperen is gezien de desolaatheid en uitgestrektheid dikwijls geen probleem en meestal ook gedoogd, met uitzondering van enkele populaire of beschermde wandelgebieden. Vraag bij twijfel best advies aan de parkwachters (guardaparques), zij zijn over het algemeen heel behulpzaam.  

In sommige wandelgebieden zijn ook refugios, ofwel de 'berghut'. Deze bestaan in alle vormen en maten, en ook het comfort verschilt van hut tot hut.

In heel wat van de estancias, de gigantische schaap- of rundsboerderijen die vooral in de pampa's van Argentinië te vinden zijn, kan je een kamer huren, uitgebreid eten en worden activiteiten zoals paardrijden en 4x4-rijden aangeboden. De prijzen zijn evenwel navenant. 

Openbaar vervoer

Een intercontinentale vlucht naar Buenos Aires of Santiago de Chile. Vanuit deze metropolen geraak je zeer gemakkelijk, veilig en relatief goedkoop in het zuiden. Hoe er rekening mee dat afstanden immens zijn en van een heel andere schaal dan in Europa. Een busrit vanuit Buenos Aires naar Bariloche in noordelijk Patagonië duurt bijna 24u. Naar El Calafate aan de beroemde Perito Moreno gletsjer mag je er nog eens 24u bussen bijrekenen. Om je reistijd in te korten zijn binnenlandse vluchten een alternatief. Zo zijn Neuquén, Bariloche, El Calafate en Ushuaia met het vliegtuig bereikbaar vanuit Buenos Aires (houd er wel rekening mee dat je dan in Buenos Aires naar een andere luchthaven moet). Punta Arenas is dan weer vanuit Santiago bereikbaar.

Het openbaar vervoer in Chili en Argentinië is van het beste en veiligste ter wereld: frequente verbindingen (zelfs in meer afgelegen gebieden), relatief stipt, en vooral in Argentinië met veel comfort. Voor zowel kortere als langere afstanden is de bus een ideaal vervoersmiddel. Ook voor het oversteken van de grens tussen Argentinië en Chili vormt dit geen probleem: je moet weliswaar meestal overstappen van bus, maar doorgaans zijn de busverbindingen uit beide landen op elkaar afgestemd en kan je overstappen van zodra je de douaneformaliteiten in orde hebt gebracht.

DSC02813 (1)_0.JPG

Busrit met panoramazicht in Argentinië (foto: Tom Verbruggen). 

De grens oversteken gaat overigens redelijk vlot, maar houd er wel rekening mee dat niet alle voedingsproducten van Argentinië naar Chili mogen. De stempel in de reispas is aan de grotere grensovergangen meer een formaliteit. Aan de kleinere grensovergangen kunnen er wel meer vragen worden gesteld. Wanneer je in meer desolate gebieden bent is het overigens niet altijd duidelijk waar de grens loopt. Een 'illegale' grensoversteek is echter niet aan te raden: zonder 'ingaande' stempel in je reispas kan het heel moeilijk worden om nadien terug het land te verlaten.

DSC03243_0.JPG

Een minder frequent gebruikte grensovergang tussen Chili en Argentinië (Foto: Tom Verbruggen)

De wagen is een alternatief voor de bus. Ofwel door er een te huren, ofwel door te liften. Dit gaat redelijk vlot: zowel locals als toeristen nemen redelijk gemakkelijk lifters mee, alleen moet je er wel rekening mee houden dat er op sommige trajecten héél weinig verkeer is, en dat er nog heel wat rugzaktoeristen hetzelfde idee hebben.

DSC03285_0.JPG

Een nogal overbodig verkeersbord: gedurende 2 dagen stappen passeerden er welgeteld 3 wagens. (Foto: Tom Verbruggen)

Met de bus, de wagen, de fiets of te voet, in Patagonië is heel wat water dat overgestoken moet worden: grote meren, fjorden en zeestraten. Op de meeste plaatsen wordt hiervoor een veerdienst gebruikt. Indien je een busticket hebt, zit de prijs van de overzet er al in, in de andere gevallen betaal je dit in of aan de aanmeerplaats. De prijzen zijn evenwel zeer schappelijk. Houd er wel rekening mee dat in de meer afgelegen gebieden er niet altijd een alternatief is moest de boot niet uitvaren (bijvoorbeeld omwille van het weer of door schade aan de boot).

Er zijn natuurlijk ook 'kleinere' watermassa's. Zo kruisen kleinere wegen soms rivieren, die naargelang het seizoen hoger of lager kunnen staan. Wees voorzichtig als je deze te voet of met de fiets zou willen doorwaden: dit is niet altijd mogelijk op een veilige manier en kan enkel een pickup of jeep de oversteek wagen. Neem dan geen risico!  

Beste periode

Patagonië staat bekend om zijn woeste wind (op de Argentijnse steppe) en hevige regenval (aan de Chileens kust), alhoewel er een gematigd tot koud klimaat heerst met relatief milde winters en zonnige zomers. 

In het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen omgekeerd als in Europa. Dit betekent dat de zomer begint op 21 december en de herfst op 21 maart.

Tijdens de kerstperiodejanuari en februari (zomervakantie voor de Chilenen en Argentijnen) is het in de toeristische hotspots in Zuidelijk Patagonië (Torres del Paine, Los Glaciares, Puerto Natales, El Calafate, El Chalten, Ushuaia) druk tot zeer druk zijn. Tijdens de Patagonische hoogzomer beperk je je bezoek best tot de minder bezochte gebieden in noordelijk en centraal Patagonië.

Het begin van de zomer staat ook nog eens bekend als onstabiel met onstuimig en onvoorspelbaar weer tot gevolg. De beste periodes voor trektochten zijn daarom ook maart en april: minder toeristen en stabieler herfstweer. Tijdens onze zomervakantie is het in Patagonië putje winter, wat zeker ook mogelijkheden biedt voor de winterhiker.

Pat2(1).jpg

Op pad met de rugzak door een herfstig Patagonisch lengawoud. Parque Nacional Nahuel Huapi. Patagonië. Argentinië.

Bewegwijzering en paden

Patagonië herbergt zowel in Chili als in Argentinië een aantal bekende nationale parken waar er goed gedocumenteerde, meerdaagse routes te bewandelen vallen. Sommige van deze wandelroutes zijn de laatste jaren zeer populair geworden (in het hoofdseizoen) en trekken hordes toeristen aan. Er zijn relatief weinig regels: het contrast met toerisme- en natuurbeleid zoals gekend in de parken van USA, Canada en Nieuw-Zeeland kan niet groter zijn. Voor sommigen een zegen, maar voor de minder bedachte bezoeker een bedreiging voor de prachtige natuur.

Patagonië is en blijft voornamelijk onontgonnen gebied waar nog een echte pioniersgeest heerst. 95% van de buitenlandse toeristen concentreren hun bezoek op slechts een paar procent van de mogelijkheden die Patagonië rijk is.  Buiten de begaande paden is Patagonië een speeltuin voor wildernisliefhebbers waar zelfs in putje hoogzomer nog wekenlange tochten kunnen gemaakt worden en waar het uitwisselen van de yerba met een eenzame gaucho je enigste menselijk contact zal zijn.

Kaarten en topogidsen

In de zeer toeristische gebieden vind je commerciële wandelkaarten van de Nationale Parken, maar die zijn niet van de kwaliteit van kaarten die je kent van bijvoorbeeld de Alpen. Er bestaan ook militaire stafkaarten in Chili en Argentinië, maar die zijn zodanig oud en met fouten dat die enkel dienen als landschapsreferentie. Wandelroutes staan er niet op ingetekend.

Literatuur

DSC_0004_0.jpg

Niet van overal in Patagonië zijn wandelkaarten te vinden. De lokale bewoners zijn gelukkig zeer behulpzaam, maar maken 'de juistere route volgen' wel iets uitdagender. (Foto: Tom Verbruggen)

Bevoorrading en water

Patagonië is geliefd bij wandelaars, fietsers, bergbeklimmers, ... In de steden waar velen van hen passeren (Bariloche, El Chalten, El Calafate, Puerto Natales, ...)  zijn dan ook buitensportzaken te vinden, waar je een groot assortiment aan trekkingmateriaal kan vinden. Enkel gevriesdroogde maaltijden zijn niet altijd te vinden.

Buiten deze oudoor-hotspots is het aanbod aan gespecialiseerd materiaal beperkter. In bijna elk dorpje vind je echter wel een winkeltje waar je brood, fruit, groenten en conserven kan kopen. Maar denk eraan dat er er soms een paar 100 km tussen 2 dorpen ligt.

Restaurant en snackbars zijn, in tegenstelling tot openbaar vervoer en overnachtingen, wel relatief goedkoop. In bijna elk dorp is wel een zaak te vinden war ze churrasco verkopen: meestal een broodje met gegrild rundsvlees (in Argentinië) of schapenvlees (in Chili). Hoewel dit een soort fastfood is, is het vlees van uitstekende kwaliteit, en meer lokaal kan bijna niet.  

DSC02971 (1)_0.JPG

Een snackbar in Villa Cerro Castillo: zowel het eten als de locatie kunnen slechter, véél slechter. (Foto: Tom Verbruggen)

Water vormt minder een probleem. Aan de Chileense kant en de zuidelijke helft van Patagonië (valt relatief veel neerslag en zorgt het smeltwater van de de ijsmassa's voor heel wat rivieren, waaruit je je watervoorraad kan aanvullen. Er is nauwelijks bewoning, industrie of bemesting, waardoor het water filter normaal niet nodig is (maar zoals overal kan bijvoorbeeld een kadaver voor een plaatselijke verontreiniging zorgen). 

Het noordelijke deel van Argentijns-Patagonië bestaat vooral uit pampa's: enorme grasvlaktes waar vee graast. Hoewel de bodem hier niet heel droog is, is drinkbaar water er wel veel schaarser en wordt het vaak bij estancias opgepompt uit de grond. Deze estancias zijn dan ook een aangeraden bevoorradingspunt (ze staan op de meeste kaarten aangeduid).

Is het daar veilig?

Patagonië is veilig tot zeer veilig. Er woont bijna niemand en er zijn geen echt grote steden. Criminaliteit is er zeldzaam of marginaal. Het is er veel veiliger dan in de meeste modale steden in Vlaanderen en Nederland.  Ook het openbaar vervoer in Chili en Argentinië is van het beste en veiligste ter wereld. De luxe en het comfort die je op de lange afstandsbussen zult aantreffen, vind je in Europa niet terug. 

Ben je bekend met deze regio? Wil je graag je kennis toevoegen aan deze pagina?
Geef ons een seintje op communicatie@hikingadvisor.be