Op de HA-wandelroute staan er enkele rivieroversteken gepland. Ongeacht de waterstand en stroomsnelheid van de rivier kan het nooit uitgesloten worden dat je uitglijdt of je evenwicht verliest tijdens het waden zodat je met je hele lichaam in het water belandt.

Cold shock

Je lichaam ondergaat meteen een zogenaamde koudeschok (cold shock) eenmaal in contact met koud water. Deze koudeschok houdt in dat je meteen controle verliest over je ademhaling. Tijdens de eerste 30 seconden gaat dit gepaard met ongecontroleerde diepe ademteugen. Gebeuren deze met je mond onder water dan kan dit al onmiddellijk tot verdrinkingsrisico leiden. Daarnaast treden mentale problemen op onder de vorm van paniek, desoriëntatie en de onmogelijkheid om nog helder te kunnen denken.

Concreet heeft dit tot gevolg dat je niet meer gecontroleerd kunt zwemmen en het risico op verdrinking bijgevolg groot is. Het is dan ook niet ondenkbaar dat het veel moeite en vele minuten in beslag kan nemen vooraleer je de oever kunt bereiken. Symptomen van koudeschok kunnen al optreden bij watertemperaturen boven 15°c, maar worden vooral heviger naarmate de watertemperatuur lager is. Vandaar deze ruwe drempelwaarde.

Doorwading.jpg

Foto: Joery Truyen

De symptomen die optreden bij een koudeschok verdwijnen geleidelijk na 15 à 30 minuten waarna het risico op onderkoeling het volgende gevaar is waarnaar dient gehandeld te worden. Eenmaal op de oever in doornatte kledij bepaalt vervolgens in hoofdzaak de luchttemperatuur en de tijd die je nodig hebt om droge kledij aan te trekken het verdere risico op onderkoeling. Onderstaande tabel geeft weer na hoeveel tijd een gemiddelde volwassene hulpeloos wordt en wat de verwachte overlevingsduur is in functie van de temperatuur vanaf het moment dat je in het water belandt.

Temperatuur Uitputting of verlies van bewustzijn Verwachte overlevingsduur
onder 0°c minder dan 15 minuten 15 – 45 minuten
0 – 5°c 15 – 30 minuten 30 – 90 minuten
5 – 10°c 30 – 60 minuten 1 – 3 uur
10 – 15°c 1 – 2 uur 1 – 6 uur
15 – 20°c 2 – 7 uur 2 – 40 uur
20 – 25°c 3 – 12 uur 3 uur – geen risico
boven 25°c geen risico geen risico

Onderkoelingsverschijnselen

Bij een temperatuur van 15°c kan je theoretisch ongeveer 2u handelen alvorens onderkoelingsverschijnselen je hulpeloos maken. Dat kan ruim voldoende lijken, maar denk eraan dat in het geval van een koudeschok je daarvan al 15 tot 30 minuten kan verliezen. In het slechtste scenario verlies je je rugzak met je droge kledij in de rivier en zal je de overgebleven tijd goed kunnen gebruiken om hulp te zoeken indien je niet meteen op hulp kan rekenen van tochtgenoten.

Bemerk dat dus zowel de temperatuur van het water als van de lucht belangrijk is. Besteed dus wat aandacht aan de weersverwachting voor aanvang van je tocht. Watertemperaturen van de Ardense rivieren worden niet officieel gemeten, dus je zal altijd zelf een ruwe inschatting moeten maken door voorzichtig met je voeten of elleboog in het water te voelen.

Waadplek Ourthe-Gué-du-Cheslé.jpg

Waadplek Ourthe, Gué-du-Cheslé (Joery Truyen)